قرص مفنامیک اسید چیست؟

       در صورت نیاز به خرید  با شماره تماس 09334445543 تیم پشتیبانی داروباکس تماس بگیرید.

مفنامیک اسید 

(Mefenamic Acid) با نام تجاری Ponstel یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) است. مفنامیک اسید هم مثل دیگر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDS) یک مهارکننده سیکلوکسیژناز (Cox-1 و -2) است و از تولید پروستاگلاندین‌های داخل سلولی جلوگیری می‌کند. درواقع این دارو با کاهش سطح یک ماده هورمونی‌مانند به‌نام پروستاگلاندین، که معمولا باعث التهاب می‌شود، به کاهش تورم و درد کمک می‌کند.

مفنامیک اسید فقط با تجویز پزشک و به‌شکل کپسول 250 یا 500 میلی‌گرمی خوراکی در دسترس است.

مفنامیک اسید برای درمان چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟

گفتیم قرص مفنامیک اسید متعلق به دسته‌ای از داروها به‌نام داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) است. مثل دیگر اعضای خانواده NSAIDs، این دارو هم به کاهش درد، التهاب و تب کمک می‌کند. بنابراین معمولا کپسول خوراکی مفنامیک اسید برای درمان کوتاه‌مدت دردهای خفیف تا متوسط و دیسمنوره (درد قاعدگی) استفاده می‌شود.

البته مفنامیک اسید اثرات ضد تب و ضد التهابی هم دارد و ممکن است برای کاهش تورم و التهاب‌های مفصلی و… نیز تجویز شود.

میزان مصرف قرص مفنامیک اسید

همیشه مقدار مصرف مناسب یک دارو بر اساس وضعیت پزشکی و سن و میزان نیاز درمانی به دارو توسط پزشک تعیین می‌شود. دوز مناسب مصرف کپسول مفنامیک اسید هم برای بیماران مختلف بسته به شدت درد و سن و وضعیت سلامتی‌شان متفاوت خواهد بود. با این حال به‌طور کلی دوزهای متوسط مصرف کپسول خوراکی مفنامیک اسید به‌شکل زیر است:

• برای دردهای قاعدگی:

بزرگسالان و کودکان 14 سال و بزرگتر – روز اول 500 میلی‌گرم، سپس 250 میلی‌گرم هر 6 ساعت (چهار بار در روز) در صورت نیاز، به مدت دو تا سه روز.

برای دردهای خفیف تا متوسط:

بزرگسالان و کودکان 14 سال و بزرگتر – دوز اول 500 میلی‌گرم، سپس 250 میلی‌گرم هر شش ساعت (چهار بار در روز) در صورت نیاز، برای حداکثر یک هفته.

کودکان کمتر از 14 سال – مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.

برای کاهش خطر خونریزی معده و سایر عوارض جانبی، این دارو همیشه با کمترین دوز موثر و در کوتاه‌ترین زمان ممکن تجویز می‌شود. بنابراین اگر پزشک دوز متفاوتی از دارو را برای شما مشخص کرده، آن را تغییر ندهید و دقیقا طبق دستور پزشک قرص‌هایتان را بخورید. در ضمن این دارو معمولا نباید بیش از هفت روز در یک دوره مصرف شود. 

نکته مهم اینکه اگر این دارو را براساس دستور «در صورت نیاز» (نه بر اساس برنامه منظم هر چهار ساعت یک‌بار) مصرف می‌کنید، یادتان باشد که داروهای مسکن در صورتی بهترین اثر را دارند که در اولین علائم درد استفاده شوند. اگر صبر کنید تا علائم بدتر شوند، ممکن است دارو نیز موثر نباشد. مثلا اگر از این دارو برای دردهای پریودی استفاده می کنید، اولین دوز خود را به‌محض شروع قاعدگی یا شروع درد مصرف کنید. 

در ضمن مفنامیک اسید را باید در دمای اتاق بین 68 تا 77 درجه فارنهایت (20 تا 25 درجه سانتی‌گراد) و دور از مناطق مرطوب مانند حمام و آشپزخانه نگهداری کنید. 

اگر یک نوبت دارو را فراموش کردیم چه کنیم؟

اگر دوزهای دارو را فراموش کنید یا دارو را طبق برنامه مصرف نکنید، ممکن است داروی شما به خوبی اثر نکند. برای اینکه قرص مفنامیک اسید برای کاهش درد خوب عمل کند، باید در مدتی که درد دارید همیشه مقدار مشخصی از آن در بدن باشد. به همین علت نیز در بیشتر نسخه‌ها در مدت درمان باید هر شش ساعت یکبار مصرف شود. اما اگر خوردن یک نوبت کپسول را یادتان رفت، چه باید بکنید؟

اگر یک نوبت دارو را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید. سپس شش ساعت دیگر برای خوردن کپسول نوبت بعدی صبر کنید. اگر هم نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی است، نوبت فراموش‌شده را نادیده بگیرید. هیچوقت برای جبران دوز فراموش شده بیش از یک کپسول از این دارو را مصرف نکرده و دوز را دو برابر نکنید.

عوارض جانبی داروی مفنامیک اسید چیست؟

کپسول خوراکی مفنامیک اسید مثل هر داروی دیگری می‌تواند در کنار مزیت‌های درمانی، عوارض جانبی نیز برای مصرف‌کننده ایجاد کند. معمولا داروها روی هر فرد تأثیرات متفاوتی می‌گذارند. با این حال عوارض جانبی رایج‌تری که ممکن است با مفنامیک اسید رخ دهد عبارتند از:

• ادرار خونی
• مدفوع خونی، سیاه یا قیری رنگ
• کاهش دفعات یا مقدار ادرار
• سوزش سردل
• افزایش زمان خونریزی 
• افزایش فشار خون
• افزایش تشنگی
• سوء هاضمه
• خارش و بثورات پوستی
• از دست دادن اشتها
• درد کمر یا پهلو
• حالت تهوع
• پوست رنگ‌پریده
• درد شدید معده، گرفتگی یا سوزش
• نفخ معده
• تورم صورت، انگشتان، پاها یا ساق پا
• مشکل در تنفس
• خونریزی یا کبودی غیرمعمول
• خستگی یا ضعف غیرمعمول
• استفراغ
• استفراغ موادی که شبیه تفاله قهوه است
• افزایش وزن
• کاهش وزن

• یبوست
• اسهال
• کهیر
• سرگیجه
• وزوز گوش (زنگ در گوش شما)

عوارض جانبی خفیف ممکن است در عرض چند روز یا چند هفته از بین بروند. اگر شدیدتر هستند یا از بین نمی‌روند، با پزشک خود صحبت کنید.

علاوه براین‌ها این دارو ممکن است با برخی از آزمایش‌های آزمایشگاهی (مانند آزمایش صفرا و ادرار) تداخل داشته باشد و احتمالاً باعث نتایج آزمایش نادرست شود. مطمئن شوید که پرسنل آزمایشگاه و پزشکان‌تان از مصرف این دارو مطلع هستند.

عوارض جانبی جدی مصرف مفنامیک اسید

مفنامیک اسید ممکن است خطر مشکلات قلبی از جمله لخته شدن خون، حمله قلبی، سکته مغزی یا نارسایی قلبی را افزایش دهد. اگر سابقه بیماری قلبی دارید یا مفنامیک اسید را برای مدت طولانی یا با دوزهای بالا مصرف کنید، ممکن است خطر حمله قلبی یا سکته مغزی به‌دلیل مصرف این دارو افزایش پیدا کند. مخصوصا قبل از جراحی پیوند عروق کرونر نباید برای درمان درد مفنامیک اسید مصرف کرد. این عمل یک عمل جراحی قلب باز است که برای افزایش جریان خون به قلب انجام می‌شود. مصرف مفنامیک اسید در حوالی زمان جراحی خطر حمله قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. اگر زمان مصرف این دارو علائمی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس، ضعف در یک طرف بدن، لکنت زبان، تورم در بازوها، پاها یا دست‌ها را احساس کردید فورا با پزشک تماس بگیرید.

مفنامیک اسید همچنین ممکن است خطر مشکلات معده مانند خونریزی یا زخم معده (سوراخ‌های کوچک در پوشش معده یا روده) را افزایش دهد. اگر 65 سال یا بیشتر سن دارید، احتمال بیشتری دارد که به‌عنوان عوارض دارو با مشکلات شدید معده روبرو شوید. کپسول خوراکی را خرد نکنید یا نجوید. باید این کپسول را کامل قورت دهید.

بهتر است این دارو را با یک لیوان پر آب (240 میلی‌لیتر) مصرف کنید و پس از مصرف هم حداقل تا 10 دقیقه دراز نکشید. می‌توانید برای کاهش عوارض مربوط به ناراحتی معده، این دارو را با غذا یا شیر مصرف کنید.

این دارو به‌ندرت ممکن است باعث بیماری جدی و احتمالا کشنده کبدی شود. اگر متوجه هر یک از عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی زیر شدید، مصرف مفنامیک اسید را قطع کنید و فوراً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید: حالت تهوع/استفراغ مداوم، درد شدید معده/شکم، ضعف، تیره شدن ادرار، زردی چشم/پوست.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو هم نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مثل: تب، تورم غدد لنفاوی، بثورات پوستی، خارش/تورم (مخصوصاً در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

مصرف بیش از اندازه قرص مفنامیک اسید چه عوارضی دارد؟

مصرف بیش از اندازه مفنامیک اسید خطرناک است و باعث اوردوز می‌شود. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل درد شدید معده و خونریزی معده، استفراغ شبیه تفاله قهوه، خواب‌آلودگی شدید، تنفس آهسته و کم‌عمق، تشنج و از دست دادن هوشیاری و کما باشد.

درصورت مشاهده هرکدام از این علائم در کسی که دوز بالایی از کپسول‌های مفنامیک اسید مصرف کرده است باید حتما با اورژانس تماس بگیرید.

تداخلات دارویی با مفنامیک اسید

کپسول خوراکی مفنامیک اسید ممکن است با سایر داروها، گیاهان دارویی یا ویتامین‌هایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشد. تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را مختل کند یا خطر عوارض جانبی جدی آن‌ها را افزایش دهد. در بهترین حالت تداخل دارویی از عملکرد خوب دارو جلوگیری می‌کند. در این شرایط پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که بیمار را با این داروی خاص درمان نکند یا برخی از داروهای دیگری را که مصرف می‌کند تغییر دهد. گاهی نیز ممکن است نیاز به استفاده همزمان از هر دو دارو باشد. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک احتمالا دوز یا تعداد دفعات مصرف یک یا هر دو دارو را تغییر می‌دهد.

برخی از داروهایی که با مفنامیک اسید تداخل ایجاد می‌کنند شامل موارد زیر می‌شوند:

• داروهای فشار خون

مصرف این داروها با مفنامیک اسید ممکن است اثرات کاهش فشار خون آن‌ها را کاهش دهد. نمونه‌هایی از این داروها عبارتند از:

• مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین، مانند: والزارتان، کاندسارتان و لوزارتان
• مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) مثل کاپتوپریل، لیزینوپریل و انالاپریل
• بتا بلوکرها از جمله متوپرولول، آتنولول و تیمولول

البته نباید داروهای فشار خون را بدون مشورت با پزشک قطع کنید. اگر نیاز دارید برای چند روز مفنامیک اسید بخورید درباره نحوه مصرف قرص‌های فشارتان در این مدت از پزشک سوال بپرسید.

• دیورتیک‌ها (قرص‌های آب)

مصرف این داروها با مفنامیک اسید می‌تواند اثربخشی آن‌ها را کاهش دهد. یعنی این داروها اگر با مفنامیک اسید مصرف شوند مایعات اضافی بدن را به‌خوبی خارج نمی‌کنند. نمونه‌هایی از این داروها عبارتند از: کلرتالیدون، تورسماید و بومتانید.

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)

مصرف انواع داروهای NSAIDs از جمله آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن با مفنامیک اسید ممکن است خطر خونریزی معده و زخم را افزایش دهد. 

• داروهای ضدانعقاد و رقیق‌کننده‌ خون

مصرف داروهای ضد پلاکت از جمله کلوپیدوگرل و سایر رقیق‌کننده‌های خون مثل دابیگاتران، انوکساپارین و وارفارین که برای رقیق نگه داشتن خون و جلوگیری از ایجاد لخته در خون تجویز می‌شود با مفنامیک اسید می‌تواند خطر خونریزی معده جدی را افزایش دهد.

با این حال، اگر پزشک برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی  آسپرین با دوز پایین (معمولاً 81 تا 162 میلی‌گرم در روز) برایتان تجویز کرده است، باید مصرف آسپرین را ادامه دهید، مگر اینکه خود پزشک دستور دیگری دهد. حتما در این شرایط از پزشک‌تان برای جزئیات بیشتر بپرسید.

• داروهایی که سروتونین را تحت تأثیر قرار می‌دهند

مصرف مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) همراه با مفنامیک اسید، خطر خونریزی معده جدی را افزایش می‌دهد. قرص‌های سیتالوپرام، فلوکستین، سرترالین نمونه‌هایی از این داروها هستند.

• داروی اختلال دوقطبی

مصرف لیتیوم با مفنامیک اسید می‌تواند مقدار لیتیوم را در بدن شما افزایش دهد که خطرناک محسوب می‌شود. پزشک باید برای تجویز مفنامیک اسید در کنار لیتیوم علائم مسمومیت با لیتیوم مانند تهوع، استفراغ، اسهال، لرزش یا گیجی را تحت نظر داشته باشد.

• داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری

مصرف داروهایی مثل متوترکسات با مفنامیک اسید ممکن است میزان متوترکسات را در بدن افزایش دهد و عوارض جانبی متوترکسات را تشدید کند.

• داروهای ضد انعقاد

مصرف داروهای ضد انعقادی مثل هیدروکسید منیزیم (شیر منیزیم) همزمان با مفنامیک اسید ممکن است سطح مفنامیک اسید را در بدن بالا ببرد و عوارض جانبی این دارو را افزایش دهد.

• داروهای ضد آریتمی

اگر مفنامیک اسید را با یک داروی ضد آریتمی مثلا دیگوکسین مصرف کنید، ممکن است میزان دیگوکسین را در بدن شما به سطوح مضر افزایش دهد.

علاوه بر همه این داروها، مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل با مفنامیک اسید هم تداخل دارد و خطر خونریزی معده یا زخم را افزایش می‌دهد.

مصرف مفنامیک اسید در چه شرایطی ممکن است خطرناک باشد؟

مصرف مفنامیک اسید می‌تواند عوارض جدی روی اندام‌های حیاتی مثل قلب و کبد و کلیه بگذارد. بنابراین استفاده از این کپسول برای افرادی که سابقه بیماری‌های زمینه‌ای دارند یا شرایط سلامتی‌شان خاص است معمولا با احتیاط انجام می‌شود. 

مهم‌ترین شرایط سلامت خاصی که می‌تواند با مصرف مفنامیک اسید تداخل داشته باشد عبارتند از:

• افراد مبتلا به بیماری قلبی، از جمله نارسایی قلبی و فشار خون بالا: 

مفنامیک اسید ممکن است باعث افزایش خطر مشکلات قلبی، از جمله حمله قلبی، سکته مغزی یا لخته شدن خون شود. اگر از قبل بیماری قلبی دارید و این دارو را برای مدت طولانی‌تری مصرف می‌کنید، ممکن است خطر عوارض جدی دارو برای شما بیشتر باشد. مفنامیک اسید ممکن است باعث احتباس آب در بدن شود و فشار خون بالا را بدتر کند یا خطر نارسایی قلبی را افزایش دهد.

• افراد مبتلا به مشکلات کبدی: 

اگر بیماری کبدی دارید، ممکن است بدن شما نتواند این دارو را به خوبی پردازش و هضم کند. این موضوع ممکن است باعث افزایش مقادیر مفنامیک اسید در خون شود و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. در این شرایط پزشک ممکن است دوز کاهش یافته را تجویز کند.

• افراد مبتلا به مشکلات کلیوی:

اگر بیماری کلیوی دارید، ممکن است بدن شما نتواند این دارو را آن‌طور که باید از بدن پاک و دفع کند. همین عامل می‌تواند باعث افزایش مقادیر مفنامیک اسید در خون شود و خطر عوارض جانبی را بالا ببرد. در اینجا هم احتمالا پزشک دوز کاهش یافته از مفنامیک اسید را تجویز می‌کند. به‌طور کلی مفنامیک اسید در صورت مصرف طولانی‌مدت می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند. بنابراین اگر سابقه بیماری کلیوی دارید و باید این دارو را مصرف کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

• افراد مبتلا به زخم و خونریزی معده: 

مفنامیک اسید خطر خونریزی یا زخم معده یا روده را افزایش می‌دهد. اگر بیش از 65 سال سن دارید، الکل می‌نوشید یا سیگار می‌کشید، بیشتر در معرض خطر خونریزی جدی معده و روده هستید. اگر در حال حاضر زخم معده یا خونریزی دارید، یا اگر در گذشته به آن مبتلا بوده‌اید، قبل از مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید.

• افراد مبتلا به آسم:

مفنامیک اسید ممکن است باعث باریک یا کوچکتر شدن راه‌های هوایی شود که می‌تواند کشنده باشد. اگر آسم شما بدتر شد، از کمک پزشکی اورژانسی استفاده کنید. اگر آسمی دارید که به آسپرین یا داروهای خانواده NSAID حساس است، به‌هیچ وجه نباید این دارو را مصرف کنید.

• سالمندان: 

اگر سن شما بالای 65 سال است، ممکن است بدن شما این دارو را کندتر دفع کند. این موضوع می‌تواند منجر به تجمع دارو در بدن شود و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. در حین مصرف مفنامیک اسید، پزشک ممکن است کلیه‌های شما را کنترل کند تا مطمئن شود که این دارو هنوز برای شما بی‌خطر است.

آیا مصرف مفنامیک اسید در دوران بارداری و شیردهی مجاز است؟

مصرف کپسول مفنامیک اسید در دوران بارداری می‌تواند به جنین آسیب برساند و مشکلاتی را در زایمان طبیعی ایجاد کند. مخصوصا در سه ماهه سوم بارداری ابدا نباید از این دارو استفاده شود. چون ممکن است باعث شود رگ خونی که مواد مغذی و اکسیژن را به جنین می‌رساند خیلی زود بسته شود.

معمولا هم مصرف مفنامیک اسید در بارداری از هفته 20 تا زمان زایمان توصیه نمی‌شود. اگر پزشک تشخیص دهد که باید از این دارو بین هفته‌های 20 تا 30 بارداری استفاده شود، کمترین دوز موثر را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تجویز می‌کند. پس از 30 هفته بارداری هم ابدا نباید از این دارو استفاده کرد.

همچنین در دوران شیردهی نیز بهتر است از مفنامیک اسید استفاده نشود. زیرا ممکن است مقادیر کمی مفنامیک اسید به شیر مادر وارد شود و عوارض جانبی در شیرخوار شما ایجاد کند.

اگر باید در دوران شیردهی قرص مفنامیک اسید مصرف کنید حتما قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید. پزشکتان ممکن است تصمیم بگیرد که شیردهی را قطع ‌کنید یا دیگر مفنامیک اسید مصرف نکنید.