بی کربنات سدیم | Sodium Bicarbonate

طبق قوانین سازمان غذا و دارو، فروش محصولات دارویی به صورت حضوری می باشد جهت دریافت اطلاعات بیشتر با شماره ۰۹۳۳۴۴۴۵۵۴۳ تماس حاصل فرمایید.

توضیحات

بی کربنات سدیم نمک یک سدیمی اسیدکربنیک میباشد که این ترکیب ، در بین عموم مردم به جوش شیرین معروف است. بیکربنات سدیم در واقع یک داروی قلیایی کننده است که بعد از تجزیه، یون بیکربنات را فراهم می سازد. بی کربنات سدیم دارویی برای کاهش خطرات اسیدوز متابولیک در بیماران نارسایی شدید کلیوی که دچار از دست دادن سدیم خون شده اند می باشد.

مکانیسم اثر بیکربنات

بی کربنات سدیم غلظت بی کربنات پلاسما را افزایش داده، زیادی یون هیدروژن را بافره می نماید و pH خون را افزایش می دهدو در نتیجه تظاهرات بالینی اسیدوز را برطرف می کند. به عنوان قلیایی کننده ادرار، این دارو دفع یونهای بی کربنات آزاد را افزایش داده و بنابراین pH ادرار را بالا می برد.

موارد مصرف

• بی کربنات سدیم برای کاهش خطرات اسیدوز متابولیک در بیماری شدید کلیوی، بی کفایتی عروق ناشی از شوک یا دهیدراسیون شدید، ایست قلبی و اسیدوز لاکتیک اولیه شدید، به عنوان داروی کمکی در اسهال های شدید(که مقدار زیادی بی کربنات از دست رفته است)، در درمان مسمومیت با داروها از جمله باربی توراتها یا سالیسیلاتها و همچنین به عنوان قلیایی کننده ادرار برای افزایش حلالیت سولفونامیدها و پیشگیری از تشکیل کریستال و آسیب احتمالی کلیوی مصرف می شود. بی کربنات سدیم، برای کنترل زیادی پتاسیم خون در موارد اضطراری مصرف می شود.

مقدار مصرف

• داروی کمکی در احیای قلبی-تنفسی
• بالغین و کودکان بالای دو سال:
• ۱ میلی اکی والان بر کیلوگرم بی کربنات سدیم از راه وریدی تجویز می شود. سپس هر ۱ دقیقه بر اساس نتایج گازهای خونی ۰٫۵ میلی اکی والان بر کیلوگرم تجویز می شود. بنابراین نحوه تزریق بی کربنات سدیم وریدی می باشد. اگر امکان اندازه گیری گازهای خونی وجود نداشته باشد ۰٫۵ میلی اکی والان بر کیلوگرم هر ۱۰ دقیقه تا زمان برگشت جریان خون از راه وریدی تزریق می شود.
• کودکان یک تا دو سال:
• یک میلی اکی والان بر کیلوگرم محلول ۴٫۲% بی کربنات سدیم به صورت وریدی تزریق می شود. سپس بر اساس نتایج گازهای خونی هر ۱۰ دقیقه این دوز تکرار می شود. دوزاژ روزانه نباید بیش از ۸ میلی اکی والان بر کیلوگرم باشد.
• اسیدوز متابولیک
• بالغین و کودکان:
• دوز بی کربنات سدیم بستگی به غلظت CO2 ،pH و شرایط بالینی بیمار دارد.
• قلیایی کننده ادرار
• بالغین:
• حدود ۴ گرم بی کربنات سدیم را در یک لیوان آب حل کرده و هر ۴ ساعت مصرف می شود.
• کودکان:
• روزانه ۱۲ تا ۱۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم بی کربنات سدیم در آب حل شده و مصرف می شود.
• آنتی اسید
• بالغین:
• ۰٫۳ تا ۲ گرم بی کربنات سدیم به فرم خوراکی یک تا چهار بار در روز مصرف می شود.

موارد احتیاط

• این دارو در موارد زیر باید با احتیاط مصرف شود:
  بی ادراری یا کم ادراری، حالات مرضی احتباس سدیم همراه با خیز( مانند سیروز کبدی، نارسایی احتقانی قلب، عیب کار کلیه و توکسمی آبستنی) و زیادی فشار خون
• از آنجا که اسید متابولیک با تخلیه سدیم همراه است، بهتر است ابتدا با انفوزیون وریدی کلرور سدیم ایزوتونیک، کاهش سدیم خون را جبران نمود، مشروط بر این که کلیه ها تحت تأثیر قرار نگرفته و اسیدوز نیز آنقدر شدید نباشد که سبب بروز عیب کار کلیه شود. در چنین شرایطی، استفاده از محلول ایزوتونیک کلرور سدیم به تنهایی می تواند مؤثر باشد و سبب برقراری مجدد توانایی کلیه برای ایجاد بیکربنات شود.
• در اسیدوز کلیوی یا اسیدوز متابولیک شدید(به عنوان مثال در حالتی که pH خون کمتر از ۱/۷ است)، محلول بی کربنات سدیم همراه با کلرور سدیم انفوزیون می شود.
• درمان دراز مدت با بی کربنات سدیم توصیه نمی شود، زیرا خطر بروز آلکالوز متابولیک یا افزایش بیش از حد سدیم وجود دارد.
• مصرف مقادیر بیش از حد ممکن است موجب بروز کمی پتاسیم خون شود و بیمار را در معرض خطر آریتمی قلبی قرار دهد.
• تزریق سریع دارو، ممکن است موجب بروز آلکالوز شدید و احتمالاً تحریک پذیری زیاد یا تتانی شود.
• کلیه داروهای تزریقی باید در مراکز درمانی تزریق شود. از تزریق دارو در منزل خودداری کنید.
• در صورتی که محلول تزریقی دچار کدورت یا تغییر رنگ خاصی شده بود، از تزریق دارو خودداری کنید.
• آزمایشات دوره ای خون که توسط پزشک تجویز شده برای شما الزامی است.
• به دلیل وجود نمک در این دارو، در صورتیکه رژیم کم نمک به شما توصیه شده است به پزشک خود اطلاع دهید.
• در صورت داشتن درد شکمی شدید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی

• CHF تشدید شده، خونریزی مغزی، ادم، هایپرناترمی، هایپوکلسمی، هایپوکالمی، آلکالوز متابولیک، علائم شبه کزاز

تداخل دارویی

• مهم ترین تداخلات این دارو عبارتند از:
• در صورت قلیایی شدن ادرار، بیکربنات سدیم نیمه عمر کینیدین، افدرین و سودوافدرین را بالا برده و دفع تتراسیکلین‌ها، سالیسیلات‌ها، کلرپروپامید و لیتیم را افزایش می‌دهد.
• مصرف این دارو همراه با کورتیکواستروئیدها ممکن است احتباس سدیم را افزایش دهد.
• مهارکننده‌های ACE‌ می‌توانند منجر به عدم تحمل به دارو و بروز واکنش‌های جانبی آلرژیک شوند و مصرف همزمان آنها باید با احتیاط صورت گیرد.

منع مصرف

• این دارو در آلکالوز متابولیک یا تنفسی، کاهش یون کلرور ناشی از استفراغ یا تخلیه مداوم دستگاه گوارش و کمی کلسیم خون نباید مصرف شود.

شرایط نگهداری

• بی کربنات سدیم را در شرایط متعارف و دور از دسترس کودکان نگهداری شود.

کشور تولیدکننده

شکل فرآورده

سایر برندها