اس سیتالوپرام Escitalopram

اس سیتالوپرام
سلول های مغزی که نورون نامیده می شوند،مواد شیمیایی مختلفی را جهت ارتباط با سایر نورون ها ترشح می کنند.این یعنی یک سری تکانه الکتریکی بین نورون ها مسئول کارکرد های بخش های مختلف مغز می باشند.
سروتونین یکی از این مواد شیمیایی است که در مغز تولید می شود .زمانی که سروتونین از نورون ترشح می گردد،منجر به تحریک سایر نورون ها می شود،سپس توسط پمپ هایی به سلول های مغزی باز می گردد و بازیابی می شود.
اس سيتالوپرام متعلق به خانواده ي داروهاي ضدافسردگي مهاركننده ي پمپ جمع كننده ي سروتونين (SSRIs)می باشد که در اختلالات مختلفی از جمله درمان افسردگی، حملات ترس، اختلالات اضطرابی و وسواس تجویز می شوند.
افسردگی و حملات ترس(panic disorder) عموماً بدون علت مشخصی در افراد بروز می کنند یا در اثر مشکلات ارتباطی،ضربه ی روحی یا یک بیماری رخ می دهد.
دارو های مهار کننده ی پمپ جمع کننده ی سروتونین (داروهای SSRIs )که اس سیتالو پرام یکی از آنها می باشد ،سطح سروتونین را در فضای بین نورون ها افزایش می دهند.این کار کمک به برطرف سازی علائم افسردگی و حملات ترس و بسیاری از اختلالات دیگر مربوط به خلق و خو در برخی از افراد می شود.

پیش از شروع مصرف اس سیتالوپرام
_در صورت بارداری ،اقدام به بارداری یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.
-در صورت سابقه مشکلات کبدی ،کلیوی،قلبی(ضربان قلب نامنظم)،صرع،دیابت نوع ۲،مشکلات چشمی(مانند گلوکوم یا آب سیاه)،مشکلات خونی(خون ریزی)،تغییر خلق و خوی شدید (سرخوشی ناگهانی) حتما پزشک خود را مطلع سازید.
_اگر همزمان با تجویز این دارو تحت درمان با جریان الکتریکی قرار دارید (شوک درمانی) به پزشک خود اعلام نمایید.
_در صورت سابقه ی هرگونه حساسیت دارویی پزشک خود را مطلع کنید.
_در صورتی که در دو هفته ی اخیر داروهای ضد افسردگی از گروه مهار کننده ی مونو آمین اکسیداز (مانند سلژیلین،راسلژیلین،ترانیل سیپرامین و…) مصرف می کرده اید، حتما به پزشک خود یادآوری نمایید.
-درصورت سابقه ی خونریزی معده،یا زخم دوازدهه به پزشک خود اطلاع دهید.
-از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.(خصوصا دارو های قلبی ،ضد صرع،آنتی بیوتیک ها و ضد قارچ ها و داروهای آرامبخش)

نحوه ی مصرف اس سیتالوپرام
این دارو به صورت قرص خوراکی ۵،۱۰و ۲۰میلی گرم موجود می باشد.
-از آنجا که این دارو بر روی سیستم عصبی تاثیر دارد،مصرف آن باید به صورت مداوم و تحت نظر پزشک باشد.اگرچه ممکن است در چند هفته ی ابتدایی درمان احساس بهبودی در شما ایجاد نشود،با این حال درمان خودرا ادامه دهید و طبق برنامه ی منظم به پزشک خود مراجعه کنید و همچنین برای بهبود روند درمان کلیه ی مشکلات و سوالات خودرا از پزشک یا داروساز خود سوال بفرمایید .
قطع این دارو به صورت ناگهانی و بدون نظر پزشک ،می تواند عوارض نامناسبی از جمله بروز حمله ي تشنجي برای بیمار در برداشته باشد لذا قطع اين دارو بايدبصورت تدريجي و تحت نظر پزشك انجام شود.
-ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن،مقدار داروی شمارا افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود.
_در صورتی که این دارو بصورت ۱ عدد در روز برای شما تجویز شده باشد،می توانید آن را در هر زمان از روز که راحت ترید میل کنید.اما برای همه ی روزها زمان مشخصی تعیین کنید و دارو را منظم مصرف نمایید.
_در صورتی که از این دارو جهت درمان حملات ترس (panic) استفاده می نمایید،ممکن است پزشک درمان را با مقدار کم دارو آغاز کند.به این خاطر که در برخی افراد در دوهفته ی نخست درمان با سیتالوپرام امکان بروز اضطراب یا افزایش آن وجود دارد.به همین دلیل بهتر است دارو با مقدار کم آغاز شود و به تدریج دوز آن افزایش یابد،لذا این دارو را دقیقا طبق دستورات پزشک مصرف نمایید و به مقدار مصرفی تاکید شده،دقت کنید.
_این دارو با غذا تداخل ندارد می توان قبل یا بعد از غذا آن را مصرف نمایید.
_در صورت فراموشی یک نوبت دارو بلافاصله آن را مصرف نمایید اما از دوبرابر کردن مقدار دارو در یک نوبت جداً خودداری نمایید.‎

توصیه ها
_ممکن است در ۲-۳هفته ی نخست درمان با این دارو علائم بهبودی را در خود نبینید با این حال به مصرف دارو ادامه دهید.
_در مدت درمان با این دارو تحت نظر پزشک باشید تا پیشرفت درمانی شما بررسی شود.
-در ابتدای درمان با این دارو ممکن است افکار ناراحت کننده ی شما از گذشته بیشتر شوند اما نگران نباشید. باید بدانید که این افکار ناشی از مصرف این دارو و شروع اثر بخشی آن می باشند و به مرور زمان برطرف می شوند.
بهتر است در این موارد افکار خودرا با نزدیکان و یا مشاور و پزشک خود درمیان بگذارید و آگاهانه نسبت به برطرف کردن آنها اقدام نمایید .
-مصرف الکل در مدت درمان با این دارو می تواند احتمال بروز عوارض ناشی از این دارو را افزایش دهد.
_در صورتی که مبتلا به دیابت می باشید ، چک کردن قند خون روزانه نسبت به قبل ،از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا این دارو می تواند سطح قند خون شما را تغییر دهد .در صورت بروز این مشکل توصیه های لازم را از پزشک خود دریافت نمایید.
_پیش از دریافت یا شروع هر دارو ،فرآورده گیاهی یا مکمل،خصوصاً داروهای ضد التهاب و تسکین دهنده درد ،پزشک یا داروساز خودرا در جریان مصرف اس سیتالوپرام قرار دهید تا از بروز تداخلات دارویی جلوگیری کنید.
_مصرف دارو های تضعیف کننده ی اعصاب و کاربامازپین با این دارو نیاز به بررسی و تنظیم دوز مناسب توسط پزشک دارد.
_داروهای ضد افسردگی متنوع با اثرات متفاوت وجود دارند در صورتی که احساس می کنید این دارو مناسب شما نمی باشد می توانید با پزشک خود درباره تغییر دارو صحبت کنید اما از قطع درمان خودداری نمایید.
_در مدت درمان بااین دارو حساسیت بدن شما به نور بیشتر خواهد شد لذا از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خودداری نمایید و از کرم های ضدآفتاب و عینک آفتابی استفاده کنید.

عوارض شایع اس سیتالوپرام
-عوارض گوارشی مانند احساس تهوع،سوء هاضمه،یبوست یا اسهال خصوصا در ابتدای مصرف سیتالوپران شایع می باشد که با مصرف وعده های غذایی ساده و سبک و مصرف آب به مقدار کافی می توان شدت آنها را کاهش داد.
_در صورت احساس خواب آلودگی ،ضعف و خستگی از رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به احتیاط و تمرکز دارند خودداری نمایید .
_برای سردرد احتمالی ناشی از مصرف این دارو از داروساز خود درمورد داروی ضد درد مناسب سوال بفرمایید.
_خشکی دهان نیز از علائم مربوط به مصرف این دارو میباشد که با آدامس یا آبنبات فاقد شکر می توان آن را برطرف نمود .
_تغییرات خلق و خو مانند احساس اضطراب ،پریشانی ،بی قراری و فراموشی و احساس لرزش ممکن است اوایل درمان با اس سیتالوپرام بروز کند که به مرور و در مدت چند روز برطرف می شوند امادر صورت ادامه دار شدن یا تشدید این علائم با پزشک خود صحبت کنید.
_در صورت اختلال در خواب،تعریق بیش از حد،کاهش اشتها یا تغییر وزن ناگهانی ،درد ،احساس گزگز انگشتان ،مشکلات جنسی ،زنگ زدن گوش ،ضربان‌نامنظم ، آبریزش بینی یا خارش که ادامه دار باشد،با پزشک خود صحبت نمایید.

عوارض نادر اما مهم
-سندرم سروتونین یا مسمومیت با سروتونین یک عارضه ی خاص مربوط به داروهای موثر برروی سطح سروتونین می باشد که اگرچه احتمال وقوع آن کم است اما در صورت عدم رسیدگی درمانی می تواند تهدیدکننده ی حیات باشد.
این عارضه ناشی از فعالیت بیش از اندازه ی سروتونین در بدن می باشد .در صورت مشاهده ی علایمی همچون احساس برافروختگی،تعریق، بی خوابی و بی قراری، سفت شدن یا گرفتگی عضلات،پریشانی و تغییرات خلق و خو فورا تا پیش از مصرف نوبت بعدی این دارو به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه نمایید.
_در صورتی که علائم حساسیت دارویی از جمله ضایعات قرمز و خارش دار پوستی ،تنگی نفس،ورم صورت یا لبها مصرف دارو را قطع نموده و به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف اس سیتالوپرام

– درمان اختلال افسردگی ماژور ( MDD )
– درمان اختلال اضطراب منتشر ( GAD )
 موارد مصرف Unlabaled:
– درمان اضطراب وابسته به دمانس خفیف در بیماران غیر سایکوتیک

مکانیسم اثر اس سیتالوپرام

– اس سیتالوپرام انانتیومر S مشتق شده از سیتالوپرام راسمیک است که بطور انتخابی بازجذب سروتونین را مهار می کند. روی بازجذب نوراپی نفرین یا دوپامین بدون اثر یا اثر کمی دارد. تمایل به 5-HT1-7، آلفا و بتا آدرنرژیک، D1-5، H1-3، M1-5 و گیرنده های بنزودیازپینی بسیار کم و یا وجود ندارد. اس سیتالوپرام به کانال های یونی سدیم، پتاسیم، کلر و کلسیم اتصال نمی یابد یا تمایل بسیار کمی دارد.

فارماکوکینتیک اس سیتالوپرام

– شروع اثر ضد افسردگی: طی یک هفته، هر چند در افراد مختلف متفاوت بوده و پاسخ کامل ممکن است تا هفته 12-8 شروع درمان دیده نشود.
– اتصال به پروتئین: حدود 56% به پروتئین های پلاسما
– متابولیسم: کبدی، از طریق CYP2C19 و 3A4 به متابولیت فعال S-desmethylcitalopram ( S-DCT ) که 7/1 فعالیت سیتالوپرام را دارد تبدیل می شود. S-DCT از طریق CYP2D6 به S-didesmethylcitalopram تبدیل می شود که 27/1 فعالیت سیتالوپرام را دارد.
– نیمه عمر: اس سیتالوپرام 32-27 ساعت، S-DCT 59 ساعت
– زمان رسیدن به پیک: اس سیتالوپرام حدود 5 ساعت، S-DCT 14 ساعت
– دفع: ادرار ( اس سیتالوپرام 8%، S-DCT 10% )

منع مصرف اس سیتالوپرام

– حساسیت شدید به اس سیتالوپرام، سیتالوپرام یا سایر ترکیبات فرمولاسیون، مصرف همزمان با پیموزاید، مصرف همزمان یا با فاصله دو هفته ای از مهار کننده های MAO

عوارض جانبی اس سیتالوپرام

عوارض شایع (%10<):
سیستم اعصاب مرکزی: خواب آلودگی، سردرد، بی خوابی
گوارشی: اسهال، تهوع
ادراری تناسلی: اختلال انزال
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
سیستم عصبی: خواب آشفته، اختلال ارگاسم، سرگیجه، خستگی، لتارژی، خواب رفتگی اندام، خمیازه
پوستی: افزایش تعریق
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش میل جنسی، اختلال قاعدگی
گوارشی: درد شکمی، یبوست، کاهش اشتها، سوء هاضمه، نفخ، دندان درد، استفراغ، خشکی دهان
ادراری تناسلی: ضعف جنسی، عفونت مجاری ادراری
عصبی، عضلانی و اسکلتی: کمردرد، گردن درد، درد شانه
تنفسی: علائم شبه آنفولانرا، احتقان بینی، رینیت، سینوزیت

تداخلات دارویی اس سیتالوپرام

مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای CYP2C19
– سوبسترای CYP3A4
– مهارکننده‌های CYP2D6 (ضعیف)
– تشدید اثرات ضد پلاکت
– تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS
– تشدید هیپوناترمی
– کاهش آستانه تشنج
– افزایش فاصله QT (بسته به شرایط)
– تشدید اثرات سروتونرژیک

تداخلات رده X (پرهیز):
بروموپرید، سیتالوپرام، داپوکستین، فکسینیدازول، لینزولید، متیلن بلو، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز (ضدافسردگی)، پیموزاید، راساژیلین، سلژلین، اوروکیناز

کاهش اثرات داروها توسط اس سیتالوپرام:
آیوفلوپان ید 123، سیمپرویر، فراورده‌های تیروئیدی

کاهش اثرات اس سیتالوپرام:
القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، سیپروهپتادین، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافیتینیب، گیلتریتینیب، لوماکافتور و ایواکافتور، میتوتان، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (انتخابی COX2)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (غیرانتخابی)، ساریلومب، سیلتوکسیمب، گیاه علف چای، توسیلیزومب

افزایش اثرات داروها توسط اس سیتالوپرام:
داروهای با خاصیت ضد پلاکت، داروهای کاهنده قند خون، داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد سایکوز، آپیکسابان، آسپیرین، بمیپارین، برکسانولون، سفالوتین، سیتالوپرام، کلاژناز (سیستمیک)، دابیگاتران اتکسیلات، دئوکسی کولیک اسید، دسموپرسین، دمپریدون، فراورده‌های حاوی دوکسپین، دولوکستین، ادوکسابان، انوکساپارین، گیلتریتینیب، هالوپریدول، هپارین، هیدروکسی کلروکین، ایبریتومومب تیوکستان، لوفکسیدین، متیلن بلو، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (ضدافسردگی)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (انتخابی COX2)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (غیرانتخابی)، اوبینوتوزومب، اکسی تریپتان، مهارکننده‌های کیناز طولانی کننده فاصله QT(خطر متوسط)، عوامل متفرقه طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، مهارکننده‌های CYP3A4 متوسط طولانی کننده فاصله QT(خطر متوسط)، راساژیلین، ریواروکسابان، سالیسیلات ها، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، سلژلین، تضعیف‌کننده‌های CNS سروتونرژیک غیر اوپیوئیدی، مهارکننده‌های باز جذب سروتونین/ نوراپی نفرین، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، داروهای ترومبولیتیک، داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، اوروکیناز، آنتاگونیست های ویتامین کا

افزایش اثرات اس سیتالوپرام:
آکالابروتینیب، الکل (اتیل)، آلموتریپتان، آلوسترون، آمفتامین‌ها، داروهای ضد تهوع (آنتاگونیست های 5HT3)، داروهای ضد سایکوز، بروموپرید، بوپروپیون، بوسپیرون، سایمتیدین، سیتالوپرام، سیکلوبنزاپرین، داپوکستین، دکس متیل‌فنیدات- متیل‌فنیدات، دکسترومتورفان، التریپتان، مشتقات ارگوت، امولسیون‌های چرب (بر پایه روغن ماهی)، فنفلورامین، فکسینیدازول، گلوکزآمین، گیاهان (با خاصیت ضد پلاکت/ ضد انعقاد)، هیدروکسی کلروکین، ایبروتینیب، اینوترسن، لاسمیدیتان، لیماپروست، لینزولید، لوفکسیدین، لورکاسرین (از بازار دارویی ایالات‌متحده جمع‌آوری‌شده)، متاکسالون، متی‌روسین، مولتی ویتامین/ فلورید (حاوی ویتامین‌های آ، دی و ای)، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ، دی، ای، کا، فولات، آهن)، مولتی ویتامین/ مینرال (حاوی ویتامین‌های آ، ای، بدون آهن)، نفازودون، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (موضعی)، اسیدهای چرب امگا 3، امپرازول، اندانسترون، آگونیست های اوپیوئیدی، اوزانیمود، پنتامیدین (سیستمیک)، پنتوسان پلی سولفات سدیم، پنتوکسی فیلین، پیموزاید، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، عوامل طولانی کننده فاصله QT (بالاترین خطر)، داروهای ضد سایکوز طولانی کننده فاصله QT(خطر متوسط)، داروهای ضد آریتمی کلاس IC طولانی کننده فاصله QT(خطر متوسط)، آنتی‌بیوتیک‌های کینولونی طولانی کننده فاصله QT(خطر متوسط)، مهارکننده‌های قوی CYP3A4 طولانی کننده فاصله QT(خطر متوسط)، راموسترون، سافینامید، سلومتینیب، داروهای سروتونرژیک (خطر بالا، متفرقه)، اوپیوئید های سروتونرژیک (خطر بالا)، آگونیست های گیرنده 5HT1D سروتونین (تریپتان)، گیاه علف چای، گیاه اسپند، تیپراناویر، ترامادول، داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، ویتامین ای (سیستمیک)، ورتیوکستین، زانوبروتینیب

تداخل با غذا:
ذکر نشده است.

هشدار ها اس سیتالوپرام

– داروهای ضد افسردگی باعث افزایش خطر افکار و رفتارهای خودکشی در کودکان، نوجوانان و جوانان ( 24-18 سال ) شده و بیماری افسردگی شدید (MDD) و سایر بیماری های روانی را سبب می شود.
– اس سیتالوپرام در کودکان کمتر از 12 سال توسط FDA تایید نشده است.
– می تواند باعث بدتر شدن سایکوز یا تبدیل به حالات مانیا یا هایپومانیا در بیماران دو قطبی گردد.
– سندروم سروتونین و حالاتی شبیه سندروم بدخیم نورولپتیک ( NMS ) با مهار کننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین وقتی به تنهایی مصرف می شوند یا در ترکیب با داروهای سروتونرژیک ( مثل تریپتان ها ) یا آنتی دوپامینرژیک ها ( مثل آنتی سایکوزها )، دیده شده است.
– در بیماری صرع یا شرایطی که منجر به تشنج می شود مثل آسیب مغزی، الکلیسم یا داروهای پایین آورنده آستانه تشنج، باید با احتیاط مصرف شود.
– ممکن است منجر به کاهش سدیم خون ( بخصوص در افراد مسن ) و کاهش حجم آب بدن ( دیورتیک ها این اثر را زیاد می کنند ) شود.
– ممکن است ناتوانی جنسی را ایجاد یا بدتر کند.
– در اختلال شدید کلیوی یا کبدی، مصرف همزمان ضد افسردگی های مغزی و بارداری با احتیاط مصرف شود.
– در مصرف همزمان با آسپرین، NSAIDS، وارفارین یا سایر داروهای موثر بر انعقاد خون با احتیاط مصرف شود.
– جهت قطع درمان، کاهش دوز تدریجی ضروری می باشد.

توصیه های دارویی اس سیتالوپرام

– می توان همراه با یا بدون غذا مصرف گردد.روزانه یکبار ( صبح یا عصر ) مصرف شود.