اطلاعات تخصصی

موارد مصرف ایزوپروترنول

ایزوپروترنول در درمان علامتی آسم برنشیال، اسپاسم نایژه ای برگشت پذیر همراه التهاب نایژه‌ها، آمفیزم‌ریوی، برونشیکتازی و سایر بیماری‌های انسدادی ریوی به کار برده می‌شود.

مکانیسم اثر ایزوپروترنول

این دارو یک ترکیب آدرنرژیک است که با تحریک گیرنده‌های بتا‌آدرنرژیک اثراتخود را اعمال می کند. تحریک گیرنده‌ بتا دو در شش ها موجب شل شدن عضله صاف نایژه و تخفیف اسپاسم نایژه ای، افزایش ظرفیت حیاتی، کاهش حجم ذخیره‌ای و کاهش مقاومت راه‌های هوایی می‌گردد. ایزوپروترنول، موجب مهار آزاد شدن هیستامین ناشی از تحریک آنتی‌ژن و ماده کند اثر ( SRS ) در هنگام آنافیلاکسی می‌گردد. این دارو به دلیل تحریک گیرنده بتا یک آدرنرژیک یک اینوتروپ و کرونوتروپ قوی است که موجب افزایش لیپولیز هم می‌گردد.

فارماکوکینتیک ایزوپروترنول

علاوه بر کبد در شش‌ها و بافت‌های دیگر نیز توسط COMT و PST متابولیزه می شود. شروع اثر دارو با تجویز از طریق داخل وریدی، بلافاصله و سریع بوده و مدت اثر دارو 2-1 ساعت است. دفع دارو، کلیوی می‌باشد.

منع مصرف ایزوپروترنول

ایزوپروترنول در مبتلایان به بیماری قلبی- عروقی از قبیل آنژین قفسه صدری، بیماری‌های شریان کرونر، بیماری‌های دژنراتیو قلبی، زیادی فشار خون، عیب کار بافت قلب، تاکیکاردی همراه با سمیت ناشی از دیژتال، دیابت، پرکاری تیروئید، فئوکروموسیتوم، نباید مصرف شود.

عوارض جانبی ایزوپروترنول

درد یا ناراحتی قفسه سینه، احساس سرما، تب، تشنج، اغتشاش شعور، افزایش حاد فشار خون، ضربانات نامنظم قلب، تاکیکاردی افزایش خطر بروز آریتمی بطنی، تغییرات خلق و خو، گرفتگی های عضلانی، تهوع و استفراغ، اشکال در تنفس، آهسته شدن ضربانات قلب، رعشه، اضطراب غیر عادی، عصبانیت یا بیقراری، بزرگ شدن غیر طبیعی مردمک چشم، تاری دید، سردرد و رنگ پریده شدن پوست، ضعف، برافروختگی یا قرمزی صورت یا پوست از عوارض جانبی مهم دارو هستند.

تداخلات دارویی ایزوپروترنول

مصرف همزمان ترکیبات هیدروکربنه هوشبر استنشاقی با ایزوپروترنول، موجب افزایش خطربروز آریتمی بطنی شدید می شود. تجویز همزمان ضد افسردگی‌های سه حلقه ای با تقویت اثرات قلبی- عروقی ایزوپروترنول موجب بروز آریتمی، تاکیکاردی، زیادی فشار خون و یا افزایش درجه حرارت بدن می‌گردد. تجویز ترکیبات مسدد گیرنده بتا آدرنرژیک و از جمله فراورده‌های چشمی همزمان با این دارو، موجب مهار متقابل اثرات درمانی دو دارو می‌گردد. در ضمن اثر گشاد کنندگی نایژه با تحریک گیرنده بتا دو توسط ایزوپروترنول را عوارض ناخواسته مثل تحریک پذیری،بیخوابی، تشنج و آریتمی قلبی را به دنبال خواهد داشت. تجویز همزمان گلیکوزیدهای قلبی و یا لوودوپا با دارو، موجب افزایش خطر آریتمی قلبی می‌شود. ایزوپروترنول همچنین اثرات ضد آنژین نیترات ها را کاهش می دهد. مصرف توام ریتودرین و این دارو، موجب تشدید اثرات درمانی هر دو گروه دارویی را تشدیدمی‌کند. تجویز دارو به همراه ترکیبات گزانتین مانند آمیوفیلین، علاوه بر افزایش تحریک CNS، آثار سمی اضافی تولید می‌نماید. مصرف همراه ایزوپروترنول با تئوفیلین ممکن است باعث افزایش سمیت قلبی دارو شود.

هشدار ها ایزوپروترنول

مصرف این دارو برای درمان اپاسم برونشیال حاد ( به دلیل اثر انتخابی کمتر بر گیرنده های بتا دو) عموماً توصیه نمی‌شود، زیرا دارای توان بالقوه برای تحریک بیش از حد قلب به ویژه در مقادیر زیاد می باشد.

توصیه های دارویی ایزوپروترنول

1- در صورت بروز اشکال در تنفس و تداوم یا بدتر شدن آن، بلافاصله به پزشک مراجعه شود.
2- در صورت استفاده مکرر از مقادیر زیاد دارو، احتمال بروز اسپاسم نایژه ای خلاف انتظار وجود دارد.

گروه C

در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشك قابل استفاده است: مطالعات حیوانی مواردی از عارضه جانبی برای جنین نشان داده است و مطالعات انسانی به اندازه کافی در دست نیست. منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است.