داروی مونته لوکاست (ایروکاست) چیست؟ کاربرد و عوارض مصرف مونته لوکاست

مونته لوکاست (Montelukast) که نوع داخلی آن ایروکاست نامیده می‌شود، نام دارویی است که برای کنترل و جلوگیری از علائم ناشی از آسم مانند خس‌خس سینه و تنگی نفس تجویز می‌گردد. این دارو همچنین ممکن است قبل از ورزش، برای پیشگیری از مشکلات تنفسی هنگام ورزش (برونکواسپاسم) استفاده شود. این دارو می‌تواند تعداد دفعات نیاز به استفاده از دستگاه استنشاقی را کاهش دهد. داروی ایروکاست همچنین به تسکین علائم تب یونجه و رینیت آلرژیک (مانند عطسه ، گرفتگی/آبریزش/خارش بینی) کمک می‌کند. این دارو باید به طور منظم استفاده شود تا مؤثر باشد. همچنین اثر آن فوری نیست. بنابراین نمی‌توان برای درمان حملات ناگهانی آسم از آن استفاده کرد، بلکه تنها نقش پیشگیرانه دارد.

این دارو با مسدود کردن برخی از مواد طبیعی (لوکوترین‌ها) که ممکن است باعث ایجاد یا تشدید آسم و آلرژی شوند، اثر خود را اعمال می‌کند. درواقع داروی ایروکاست باعث کاهش تورم (التهاب) در مجاری تنفسی می‌شود و از این طریق به بهبود تنفس کمک می‌کند. همین تأثیر باعث ایجاد این ایده شده است که از داروی مونته لوکاست برای کرونا هم استفاده شود. با این وجود، به دلیل عوارض جانبی نسبتاً زیاد داروی مونته لوکاست، تنها در مواردی تجویز می‌شود که گزینه دیگری برای بیمار وجود نداشته باشد. با ادامه این مقاله همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد این دارو کسب کنید.

[alert btn_link=”https://doctoreto.com” btn_text=”مشاوره با پزشک”]توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.[/alert]

مونته لوکاست یا ایروکاست چیست | نحوه عملکرد آن

نام دارو: مونته لوکاست (مونته لوکاست به انگلیسی Montelukast)

نام تجاری: مونته لوکاست، ایروکاست، آسمورال، ملوکاست

شکل دارویی: قرص بلعیدنی، قرص جویدنی و گرانول خوراکی

رده دارویی: آنتاگونیست های گیرنده لکوترین (LTRAs)

مونته لوکاست دارویی خوراکی است که در سال ۱۹۹۸ مجوز سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را کسب کرد. قرص مونته لوکاست در گروهی از داروها قرار دارد که آنتاگونیست های گیرنده لکوترین (LTRAs) نامیده می‌شوند. به این معنا که جلوی تأثیر لکوترین را در بدن می‌گیرد. لوکوترین‌ها گروهی از مواد شیمیایی طبیعی هستند که توسط بدن ما تولید می‌شوند و علائم مرتبط با آسم، آلرژی و سایر بیماری‌های التهابی را ایجاد می‌کنند. از جمله این علائم می‌توان به تنگی نفس، خس‌خس سینه، عطسه و آبریزش بینی اشاره کرد.

مکانیسم اثر داروی مونته لوکاست به این صورت است که جلوی عملکرد لکوترین را می‌گیرد. درنتیجه می‌توان از این دارو برای جلوگیری از حملات آسم در بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال استفاده کرد. مونته لوکاست همچنین برای جلوگیری از تنگ شدن مجاری هوایی در اثر ورزش در بزرگسالان و کودکان بالای ۶ سال تجویز می‌شود. مونته لوکاست را همچنین می‌توان برای درمان علائم حساسیت فصلی یا سایر حساسیت‌ها، در بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال استفاده کرد. البته به شرطی که سایر روش‌های درمانی در آنها مؤثر نبوده باشد.

این دارو فقط با نسخه پزشک، قابل تهیه است. این دارو در ایران با نام‌های ایروکاست، آسمورال و ملوکاست توسط شرکت‌های دارویی مختلف، تولید می‌شود.

یادتان باشد که داروی ایروکاست عوارض جانبی زیادی دارد؛ بنابراین شما نباید بدون مجوز پزشک، آن را مصرف کنید. همچنین اثر آن فوری نیست. پس برای درمان حملات آسم یا تنگی مجاری تنفسی بعد از ورزش مناسب نیست. اما می‌تواند نقش پیشگیرانه داشته باشد. اگر از مونته لوکاست برای درمان علائم خود استفاده می‌کنید، مصرف هیچ‌یک از داروهای خود را متوقف نکنید یا دوز هیچ‌کدام از داروهای خود را تغییر ندهید مگر اینکه متخصص ریه دستور دهد.

کاربردهای داروی مونته لوکاست چیست؟

داروی مونته لوکاست ممکن است برای پیشگیری (و نه درمان) برخی از مشکلات زیر تجویز شود:

• خس خس سینه.
• مشکلات تنفسی.
• گرفتگی قفسه سینه.
• سرفه ناشی از آسم در بزرگسالان و کودکان ۱۲ ماهه به بالا.
• برونکواسپاسم (مشکلات تنفسی) در حین ورزش در بزرگسالان و کودکان بالای ۶ سال.
• علائم حساسیت فصلی.
• علائم رینیت آلرژیک (شرایطی که با عطسه، گرفتگی، آبریزش یا خارش بینی همراه است) در بزرگسالان و کودکان ۲ سال به بالا .
• علائم رینیت آلرژیک دائمی (که در تمام طول سال رخ می‌دهد) در بزرگسالان و کودکان ۶ ماه به بالا.

به این نکته توجه کنید که مونته لوکاست فقط در بزرگسالان و کودکانی که امکان درمان آنها با داروهای دیگر وجود ندارد، استفاده می‌شود.

آیا مونته لوکاست برای کرونا هم تجویز می شود؟

محققان در بررسی‌های خود برای درمان بیماران مبتلا به کوید۱۹ از داروی مونته‌لوکاست استفاده کردند و دریافتند این دارو می‌تواند از احتمال وخیم شدن بیماری کرونا بکاهد. به همین دلیل برخی از پزشکان چه در ایران و چه در خارج از ایران، در موارد درگیری ریه در کرونا این دارو را تجویز می‌کنند. با اینحال برای اینکه ارتباط بین ایروکاست و کرونا و میزان اثربخشی این دارو در درمان بیماران مبتلا به کوید۱۹ اثبات شود، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

اشکال دارویی و نحوه مصرف ایروکاست چگونه است؟

قرص ایروکاست به صورت قرص بلعیدنی، قرص جویدنی و گرانول خوراکی عرضه می شود. این دارو معمولاً یک بار در روز با یا بدون غذا مصرف می‌شود. این دارو نیاز به رعایت رژیم غذایی خاصی ندارد، مگر اینکه پزشکتان این‌گونه بگوید. برای عملکرد صحیح، مونته لوکاست باید هر روز در یک زمان مشخص مصرف شود. حتی اگر  احساس می‌کنید که علائم شما بهتر شده‌اند، باز هم نسبت به مصرف به‌موقع داروی ایروکاست متعهد باشید.  قرص مونته لوکاست را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید؛ نه بیشتر و نه کمتر.

بیمارانی که قصد استفاده از گرانول‌های خوراکی داروی مونته لوکاست را دارند، تا زمانی که آماده مصرف آن نیستند بسته را باز نکنند. در صورت باز کردن و عدم استفاده، آن را دور بریزید. می توانید گرانول‌ها را مستقیماً داخل دهان خود یا کودکتان بریزید و ببلعید. همچنین می‌توانید آن را در ۱ قاشق چای‌خوری (۵ میلی‌لیتر) شیر مادر یا شیر خشک به دمای محیط رسیده، حل کنید. گرانول‌های خوراکی را با هیچ مایع دیگری به غیر از شیر خشک یا شیر مادر، مخلوط نکنید. همچنین داروی مخلوط شده باید ظرف ۱۵ دقیقه مصرف شود و نباید برای استفاده در آینده ذخیره شود.

هنگامی که مونته لوکاست برای درمان آسم استفاده می‌شود، باید عصرها مصرف شود. هنگامی که مونته لوکاست برای جلوگیری از مشکلات تنفسی هنگام ورزش استفاده می‌شود، باید حداقل ۲ ساعت قبل از ورزش مصرف شود. اما اگر این دارو یک بار در روز به‌طور منظم استفاده می‌کنید، یا اگر در ۲۴ ساعت گذشته یک دوز از آن را مصرف کرده‌اید، دیگر نیاز نیست قبل از ورزش یک دوز اضافی مصرف کنید. هنگامی که مونته لوکاست برای درمان رینیت آلرژیک استفاده می‌شود، هر زمان از روز می‌توان آن را مصرف کرد.

داروی مونته لوکاست با کدام داروها تداخل دارد؟

لازم است که قبل از شروع مصرف قرص ایروکاست، به پزشک و داروساز خود بگویید که در حال حاضر چه داروهایی مصرف می‌کنید یا قصد مصرف آن را دارید. این حتی شامل ویتامین‌ها، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی هم می‌شود.

استفاده همزمان از داروی ایروکاست با هر یک از داروهای زیر معمولاً توصیه نمی‌شود:

• داسابوویر (Dasabuvir)
• لفلونومید (Leflunomide)
• پیکسانترون (Pixantrone)
• تری فلونومید (Teriflunomide)

استفاده از این دارو با هر یک از داروهای زیر هم ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی خاصی شود:

• جمفیبروزیل (Gemfibrozil)
• پردنیزولون (Prednisone)

اما ممکن است در برخی موارد، شما نیاز به مصرف این داروها در کنار هم، داشته باشید. در این شرایط، ممکن است پزشک دوز یا تعداد استفاده از داروها را تغییر دهد؛ بنابراین یادتان باشد که در مورد کلیه داروهای مصرفی خود با پزشکتان مشورت کنید.

غیر از داروها، چیزهای دیگری هم هستند که ممکن است روی اثربخشی این دارو تأثیر داشته باشند. آب گریپ‌فروت، الکل و دخانیات در این گروه قرار دارند. همچنین در صورت داشتن هر یک از شرایط پزشکی زیر، حتماً به پزشک اطلاع دهید:

• حساسیت به آسپرین یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مثل سلکوکسیب، ایبوپروفن و ناپروکسن.
• بیماران دچار حمله آسم حاد.
• مبتلا بودن به افسردگی و دیگر مشکلات روانی یا داشتن سابقه ابتلا.
• مبتلا بودن به عارضه ژنتیکی فنیل کتونوریا (PKU). قرص‌های جویدنی حاوی آسپارتام می‌توانند این وضعیت را بدتر کند.

در صورت داشتن بیماری‌های کبدی هم، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

داروی مونته لوکاست عوارض جانبی زیادی دارد، از این رو از استفاده خودسرانه از این دارو به شدت خودداری کنید.

دوز مصرفی مونته لوکاست چگونه است؟

دوز مصرفی مونته لوکاست مسلماً برای بیماران با شرایط سنی و وضعیت پزشکی مختلف، متفاوت خواهد بود. در مورد تعداد دوزهای روزانه، زمان مجاز بین دوزها و مدت زمان مصرف دارو، باید کاملاً بر اساس دستور پزشک عمل کنید. همچنین یادتان باشد که قرص‌هایی با دوزهای مختلف در بازار موجود است. شما باید دقیقاً همان دوزی را تهیه و مصرف کنید که پزشک دستور داده است. در داروخانه‌ها هم قرص ایروکاست ۵ میلی‌گرم موجود است و هم قرص ایروکاست ۱۰٫ دوز دارو در این قرص‌ها متفاوت است و قدرت متفاوتی دارند. شما نمی‌توانید قرص‌هایی با قدرت متفاوت را به جای هم استفاده کنید. اگر پزشک دستور داده است که دو دوز ایروکاست ۵ میلی‌گرم استفاده کنید، شما اجازه ندارید یک دوز ایروکاست ۱۰ مصرف کنید.

در ادامه به دوز مصرفی مونته لوکاست در شرایط مختلف اشاره شده است. یادتان باشد که به دلیل عوارض جانبی زیاد این دارو، بدون مشورت با پزشک، اجازه مصرف آن را ندارید.

جدول دوز مصرفی داروی ایروکاست

اگر یک دوز داروی مونته لوکاست فراموش شود، چه کنیم؟

اگر دوز این دارو را فراموش کردید ، دوز فراموش شده را حذف کرده و به برنامه معمول خود بازگردید. هرگز دوزها را دو برابر نکنید.

موارد منع مصرف داروی مونته لوکاست چیست؟

در تصمیم‌گیری برای استفاده از داروی مونته لوکاست باید خطرات مصرف دارو را در مقایسه با فایده‌ای که دارد، در نظر گرفت. این تصمیمی است که شما و پزشکتان با هم خواهید گرفت.

۱٫ مونته لوکاست در مبتلایان به آلرژی

در صورت بروز هرگونه واکنش غیرمعمول یا آلرژیک به این دارو یا داروهای دیگر، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین در صورت داشتن انواع دیگر حساسیت‌ها مانند حساسیت به غذاها، رنگ‌ها، مواد نگه‌دارنده یا حیوانات، به متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود اطلاع دهید. برای محصولات بدون نسخه، برچسب یا مواد تشکیل‌دهنده بسته را با دقت بخوانید.

۲٫ مونته لوکاست در اطفال

مطالعات انجام‌شده تا به امروز مشکلات خاصی را بعد از مصرف ایروکاست در کودکان نشان نداده است؛ بنابراین نمی‌توان مفید بودن مونته لوکاست را در کودکان بالای ۱ سال مبتلا به آسم، کودکان ۶ سال به بالا با انقباض برونش ناشی از ورزش، کودکان ۲ سال به بالا با رینیت آلرژیک فصلی، یا کودکان ۶ ماه به بالا با رینیت آلرژیک دائمی، نادیده گرفت. ایمنی و اثربخشی در کودکان زیر این گروه‌های سنی، هنوز اثبات نشده است.

۳٫ مونته لوکاست در سالمندان

مطالعات انجام‌شده تا به امروز، مشکلات خاصی را بعد از مصرف داروی مونته لوکاست در سالمندان نشان نداده است. برعکس، مزایای مصرف داروی ایروکاست در برخی سالمندان بیشتر از عوارض آن است. با این حال، بیماران مسن نسبت به افراد جوان‌تر نسبت به اثرات این دارو حساس‌تر هستند.

۴٫ مونته لوکاست در دوران بارداری شیردهی

در حال حاضر مطالعات کافی برای تعیین خطر شیردهی در زمان مصرف داروی ایروکاست انجام نشده است. مطالعات در مورد مصرف آن در دوران بارداری هم کافی نیست. بنابراین، قبل از مصرف ایروکاست در شیردهی و بارداری با پزشک مشورت کنید.  

۵٫ سایر موارد منع مصرف مونته لوکاست

همچنین در شرایط زیر هم ممکن است نیاز باشد که مصرف مونته لوکاست را قطع کنید و با پزشک مشورت کنید:

• اگر علائم شما یا فرزندتان، پس از مصرف داروی ایرکاست هیچ‌گونه بهبودی نیابد یا اگر علائمتان بدتر از قبل شود.
• اگر بعد از مصرف دارو، متوجه شده‌اید که اسپری تنفسی شما به اندازه قبل مؤثر نیست. یا اگر نیاز باشد که بیشتر از قبل از آن استفاده کنید.  
• اگر مونته لوکاست ممکن است باعث تحریک و آشفتگی شما شود و رفتارهای غیرطبیعی در شما ایجاد کند. داروی ایروکاست همچنین ممکن است باعث شود برخی افراد، افکار و تمایلات خودکشی داشته باشند یا احساس افسردگی کنند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مصرف دارو را قطع کنید و با پزشکتان مشورت کنید. مشکلات خواب، عصبی شدن، بی‌قراری، رفتار خشونت‌آمیز یا ترس نیز، همگی علائم هشداردهنده هستند.
• این دارو ممکن است گروهی از گلبولهای سفید خون (ائوزینوفیل) را افزایش دهد و ممکن است باعث سندرم چورگ استراوس (نوعی بیماری عروق خونی) شود. این معمولاً در بیمارانی رخ می‌دهد که آسم دارند یا آنهایی که از داروهای استروئیدی خوراکی استفاده می‌کنند و در حال حاضر مصرف آن را متوقف کرده یا کاهش داده‌اند. در صورت احساس سوزن سوزن شدن، بی‌حسی در بازوها یا پاها، علائم شبیه آنفولانزا، بثورات یا درد یا تورم سینوس‌ها، فوراً با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض جانبی مونته لوکاست چیست؟

هر دارویی علاوه بر اثرات مثبتی که دارد، ممکن است عوارض ناخواسته‌ای هم به همراه داشته باشد. داروی ایروکاست هم از این قاعده مستثنا نیست. برخی از افراد ممکن است دچار هیچ‌یک از این عوارض نشوند، برخی دیگر ممکن است یک یا تعدادی از آنها را تجربه کنند. در هنگام مصرف قرص مونته لوکاست در صورت بروز هر نوع عارضه‌ای به‌ویژه موارد زیر، با پزشک خود مشورت کنید:

• بدن درد
• سرفه
• مشکلات تنفسی
• خشکی یا درد گلو
• تب
• سردرد
• از دست دادن صدا
• درد یا حساسیت در اطراف چشم و استخوان گونه
• درد، قرمزی یا تورم در گوش
• دل درد
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• حساس و متورم شدن غدد گردن
• مشکل در بلع
• خستگی یا ضعف غیر معمول
• تغییر صدا
• خون دماغ شدن
• احساس کسالت عمومی
• درد مفاصل
• تعریق
• وجود چرک در ادرار
• تحریک پذیری و اضطراب
• تمایل به خودکشی
• سردرگمی در مورد هویت، مکان و زمان
• یبوست
• تپش قلب یا نامنظم شدن ضربان قلب
• قرمزی پوست، کهیر یا جوش
• سوء هاضمه
• خارش، پف یا تورم پلک ها یا اطراف چشم، صورت، لب ها یا زبان
• بی اشتهایی
• درد در معده، پهلو یا شکم که احتمالاً به سمت پشت ادامه می‎‌یابد.
• لرزش دست‌ها یا پاها
• مشکل در تمرکز
• مشکلات خواب
• بوی نامطبوع تنفس
• استفراغ خونی
• زردی چشم یا پوست.

برخی از این عوارض جانبی نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. این عوارض جانبی ممکن است در طول درمان و همزمان با سازگاری بدن شما با دارو، از بین بروند. اما برخی از آنها هم بسیار جدی هستند و نیاز به قطع دارو و دریافت مراقبت پزشکی دارند. علاوه بر این موارد، در صورت مشاهده هر علامت جدیدی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

داروی مونته لوکاست عوارض جانبی زیادی دارد، از این رو از استفاده خودسرانه از این دارو به شدت خودداری کنید.

نکات و احتیاط‌های لازم در هنگام مصرف ایروکاست

اگر خودتان یا فرزندتان قرار است برای مدت طولانی از این دارو استفاده کنید، بسیار مهم است که به‌صورت منظم توسط پزشک ویزیت شوید. این به پزشک شما اجازه می‌دهد تا ببیند آیا دارو به‌درستی کار می‌کند، آیا عوارض ناخواسته‌ای برای شما ایجاد کرده است و آیا نیاز است که دوز دارو را تغییر دهد یا خیر.

قرص مونته لوکاست ممکن است هنگام مصرف یا پس از قطع درمان، تغییرات جدی در سلامت روان ایجاد کند. در صورت داشتن سابقه هر نوع بیماری روانی به پزشک خود اطلاع دهید. بااین‌حال، باید بدانید که حتی اگر در گذشته هیچ‌گونه مشکل روانی نداشته‌اید هم ممکن است تغییراتی در سلامت و رفتار روانی شما ایجاد شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید و مصرف مونته لوکاست را متوقف کنید:

• تحریک‌پذیری
• رفتار پرخاشگرانه
• اضطراب
• مشکل در توجه
• از دست دادن حافظه یا فراموشی
• گیجی
• رؤیاهای غیرمعمول
• توهم (دیدن چیزها یا شنیدن صدا وجود ندارد)
• تکرار افکاری که نمی‌توانید آنها را کنترل کنید
• افسردگی
• مشکل در خوابیدن یا خواب ماندن
• بی‌قراری
• راه رفتن در خواب
• افکار یا اقدامات خودکشی
• لرزش غیرقابل‌کنترل قسمتی از بدن.

اطمینان حاصل کنید که خانواده یا مراقب شما هم از علائم خطر آگاه هستند تا در صورت بروز هر علامتی، با پزشک تماس بگیرند.

در نهایت به این نکات توجه کنید:

• دارو را دور از دسترس اطفال نگه دارید.
• داروهای تاریخ انقضا گذشته را دور بیندازید.
• دارو را در یک ظرف بسته در دمای اتاق، دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم نگهداری کنید.
• یخ زدگی دارو  باعث تغییر ماهیت دارو می‌شود.
• قرص‌های جویدنی، گرانول‌های خوراکی و قرص‌های بلعیدنی را در بسته یا ظرف اصلی خود نگهداری کنید.

سؤالات متداول شما

مصرف هر دارویی با سؤالات زیادی همراه است. به‌خصوص در این روزها که از مونته لوکاست برای درمان کرونا هم استفاده می‌شود، ممکن است سؤالات بیشتری در ذهن شما شکل گرفته باشد. در این بخش سعی کرده ایم به سؤالات پرتکرار شما جواب بدهیم، با ما همراه باشید.

راهنمای مراجعه به پزشک

مونته لوکاست داروی کم عارضه‌ای نیست و مصرف آن فقط و فقط با تجویز پزشک باید انجام شود. مونته لوکاست یا ایروکاست از جمله داروهایی است که در صورت صلاحدید پزشک ممکن است برای درمان کرونا هم استفاده شود. از‌این‌رو از استفاده از این دارو به صورت خودسرانه در موارد ابتلای خفیف یا متوسط به کرونا بدون تجویز پزشک جداً حودداری کنید. از آنجا که این دارو برای مشکلات تنفسی و آلرژیک تجویز می‌شود، این دارو باید توسط فوق تخصص ریه یا فوق تخصص آسم و آلرژی تجویز شود.

در وب‌سایت داروباکس می‌توانید به بهترین فوق تخصص ریه و فوق تخصص آسم و آلرژی دسترسی داشته باشید و به راحتی و با استفاده از سیستم نوبت‌دهی آنلاین از پزشک مورد نظرتان نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین و تلفنی داروباکس هم استفاده کنید.

داروباکس مراقب سلامتی شماست!

منبع: Mayoclinic, Medicinenet, MedlinePlus