اطلاعات تخصصی

موارد مصرف کورتیزون استات

موارد مصرف
-موارد آلرژیک: کنترل شرایط آلرژیک شدید یا ناتوان کننده درماتیت آتوپیک، آسم برونشیال، درماتیت تماسی، واکنش های حساسیت بهدارو، رینیت آلرژیک فصلی یا دائمی، و serum sickness

-مشکلات پوستی: درماتیت بولوس هرپتی فرم، درماتیت اکسفولیاتیو، مایکوز قارچی، پمفیگوس، اریتم مولتی فرم شدید (سندرماستیونز-جانسون)، پسوریازیس شدید، درماتیت سبورئیک شدید

-اختلالات غدد درون ریز: هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، هیپرکلسمی مرتبط با سرطان، تیروئیدیت غیر چرکی، نارسایی اولیه یا ثانویه قشرآدرنال (هیدروکورتیزون یا کورتیزون اولین انتخاب است؛ آنالوگ های مصنوعی ممکن است همراه با مینرالوکورتیکوئیدها در صورت لزوماستفاده شوند؛ در دوران نوزادی، مکمل های مینرالوکورتیکوئیدی از اهمیت ویژه ای برخوردار است)

-مشکلات گوارشی: در مدت فاز حاد انتریت‌ها و کولیت‌های اولسراتیو منطقه‌ای

-مشکلات خونی: کم خونی همولیتیک اکتسابی (خود ایمنی)، کم خونی هیپوپلاستیک مادرزادی (اریتروئید)، اریتروبلاستوپنی (کم خونیگلبول قرمز )، ترومبوسیتوپنی ایمنی (که قبلاً به عنوان پورپورای ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک شناخته می شد) در بزرگسالان،ترومبوسیتوپنی ثانویه در بزرگسالان

-مشکلات نئوپلاستیک: درمان تسکینی در لوکمی و لنفوم بزرگسالان، لوکمی حاد کودکان

-مشکلات چشمی: پروسه‌های حاد و مزمن آلرژیک و التهابی که چشم و اجزای آن را درگیر می‌کند (مانند کونژنکتیو آلرژیک، زخم‌هایحاشیه‌ای آلرژیک قرنیه، التهاب بخش قدامی، کوریورتینیت، یووئیت و کوروئیدیت خلفی منتشر، کراتیت، التهاب عنبیه و ایریدوسیکلیت،هرپس زوستر، التهاب عصب چشمی،افتالمی سمپاتیک)

-مشکلات کلیوی: القای دیورز یا بهبودی پروتئینوری در سندرم نفروتیک، مشکلات بدون اورمی، مشکلات ایدیوپاتیک یا ناشی از لوپوساریتماتوز سیستمیک

-مشکلات تنفسی: آسپیراسیون پنومونیت، بریلیوز، سل ریوی شعله‌ور یا منتشر همزمان با دارو‌درمانی مناسب ضد سل، سندرم لوفلر کهبا روش‌های دیگر قابل کنترل نیست، سارکوئیدوز علامت‌دار

-مشکلات مفصلی: درمان کمکی کوتاه‌مدت (برای یک دوره حاد یا تشدید بیماری)در بورسیت حاد و تحت حاد، آرتریت حاد نقرسی،تنوسینوویت حاد غیر اختصاصی، اسپوندیلیت آنکیلوزان، اپی کندیلیت، استئوآرتریت پس از سانحه، آرتریت پسوریاتیک، آرتریتروماتوئید (RA)، از جمله RA نوجوانان (موارد انتخابی ممکن است نیاز به درمان نگهدارنده با دوز پایین داشته باشند). و آرتروزسینوویت، در زمان تشدید یا به عنوان درمان نگهدارنده در موارد منتخب کاردیت روماتیسمی حاد، درماتومیوزیت سیستمیک (پلیمیوزیت) ولوپوس اریتماتوز سیستمیک

-سایر موارد: مننژیت سل همراه با بلوک ساب‌آراکنوئید یا بلوک قریب الوقوع همزمان با دارو درمانی ضد سل مناسب، تریکینوز بادرگیری عصبی یا میوکارد

کورتیزون استات یک پیش‌داروی کورتیکواستروئیدی می‌باشد که در بدن به هیدروکورتیزون تبدیل می‌شود و موارد کاربرد فراوانی دارد ودر فرم دارویی خوراکی عرضه می‌شود.

مکانیسم اثر کورتیزون استات

با سرکوب مهاجرت لکوسیت های با هسته‌ی پلی مورف و معکوس کردن افزایش نفوذپذیری مویرگی، التهاب را کاهش می دهد.

فارماکوکینتیک کورتیزون استات

متابولیسم:کبدی: CYP450 (پیش دارو می‌باشد که در بدن به هیدروکورتیزون تبدیل می‌شود.)
دفع:ادرار
نیمه‌عمر:۸تا۱۲ساعت

منع مصرف کورتیزون استات

منع مصرف:
-سابقه‌ی حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه
-عفونت سیستمیک قارچی
-مالاریا مغزی
-از قطع ناگهانی در صورت درمان طولانی مدت خودداری گردد.

عوارض جانبی کورتیزون استات

عوارض شایع:
ظاهر کوشینگوئید، هیرسوتیسم، افزایش وزن، اریتم، ناراحتی شکمی، تغییر اشتها، ناپایداری احساسات، راش، کهیر، تهوع، استفراغ،احتباس سدیم، احتباس آب، هایپوکالمی، افزایش فشارخون، ادم، تعریق، آتروفی عضلات، مشکل در ترمیم زخم(مصرف طولانی مدت)،پتشی، آتروفی پوست(مصرف طولانی مدت)، اکیموزیس، پیگمنتاسیون غیرطبیعی پوست، آکنه، سردرد، سرگیجه، گیجی، بی‌خوابی،افسردگی، اضطراب، عدم تحمل گلوکز، سندرم کوشینگ(مصرف طولانی)، قاعدگی نامنظم، افزایش فشارچشمی، صورت ماه شکل

عوارض جدی:
آنافیلاکسی، نقص آدرنال، سایکوز استروئیدی، میوپاتی استروئیدی، سندرم کوشینگ، عفونت، دیابت ملیتوس، تومورکاذب مغزی، سندرملیز تومور، افزایش فشار داخل جمجمه، تشنج، آلکالوز هایپوکالمی، کریز اسکلرودرم کلیوی، افزایش فشارخون، نارسایی احتقانی قلب،پانکراتیت، پرفوراسیون گوارشی، پپتیک اولسراتیو، اگزوفتالموس، استئونکروزیس، پارگی تاندون، استئوپروز(طولانی مدت)، گلوکوم(طولانیمدت)، کاتاراکت(طولانی مدت)، سرکوب سیستم ایمنی(طولانی مدت)، سارکوم کاپوسی(طولانی مدت)، علائم ترک ناگهانی (در مصرفدوزبالا یا طولانی مدت)، سرکوب رشد(کودکان-طولانی مدت)، ترومبوآمبولی، برادی کاردی، آریتمی قلبی، نارسایی قلبی، بزرگ شدن قلب،شوک، کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک (نوزاد نارس)، پارگی میوکارد (پس از سکته قلبی)، سنکوپ، تاکی کاردی، ترومبوآمبولی، ترومبوفلبیت،واسکولیت (التهاب عروق خونی)، آکنه ولگاریس، درماتیت آلرژیک، ریزش مو، استریای آتروفیک، تحریک پوست اطراف مقعد (خارش،سوزش، سوزن سوزن شدن؛ به دنبال تزریق وریدی)، سرکوب محور هیپوتالاموس هیپوفیز آدرنال، ادم ریوی، اختلال در بهبود زخم

تداخلات دارویی کورتیزون استات

مشخصات کلی تداخلات:
– سوبسترای CYP3A4 (مینور)
– اثر بر نتایج تست تشخیصی هورمون رشد
– افزایش خطر خونریزی یا آسیب به مخاط دستگاه گوارش
– تشدید هایپرگلایسمی
– تشدید اثرات افزاینده فشارخون
– تشدید هیپوکالمی
– تشدید اثرات سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
– کاهش آستانه تشنج

تداخلات رده X (پرهیز):
داروهای:

آلدسلوکین، فرآورده‌های ب.ث.ژ، کلادریبین، دسموپرسین،(سیستمیک)، ایندیوم 111 کاپرومب پندتید، ماسیمورلین، میفامورتید،میفپریستون، روکسولیتینیب(موضعی)، ناتالیزومب، پیمکرولیموس، تاکرولیموس (موضعی)، تالیموژن لاهرپارپوک، ترتوموتاید، واکسن‌هایزنده

تداخلات ماژور:
داروهای NSAIDs،‌آلدسلوکین، آمتولمتین، فلورکینولون‌ها، بمیپارین،بوپروپیون،کولین سالیسیلات، کلونیگزین، کوپرسالیسیلات،دیفلونیسال، دی‌پایرون، اتودولاک، فلبیناک، فپرادینول، فپرازون، فلوکتافنین، فلوفنامیک اسید، فلومکوئین،ماسیمورلین، منیزیم سالیسیلات، مکلوفنامات، مورنیفلومات، نابومتون، نادروپارین، نیفلومیک اسید، نیمسولاید،اوکساپروزین، اکسی‌فن‌بوتازون، فنیل‌بوتازون، پیپراکوازین، پروگلومتاسین، پروپیفنازون، پروکوازون،سالیسیلیک‌اسید، سالسالات، سارگراموستیم، سدیم سالیسیلات، سولفوسالیسیلیک‌اسید، سولینداک، تیاپروفنیک‌اسید،تولفنامیک‌اسید، تولمتین

تداخلات متوسط:
آسنوکومارول، واکسن آدنوویروس زنده، گلیسیریزین، واکسن آنتراکس ادزوربد، آسپرین، آرانوفین، کاربامازپین،کلرتالیدون، واکسن‌های زنده،، کولستیپول، دزوژسترل، دیکومارول، دی‌پتاسیم گلیسیریزات، داینوژست، دوکساکوریوم،اکیناسه، استرادیول، اتینیل استرادیول، اتیندیول، فلوئیندیون، فوس‌فنی‌توئین، فوروزماید، گالامین، جستودن،گلیسرول فنیل‌بوتیرات، واکسن هپاتیت آ، واکسن هموفیلوس ب، گلیسیریزا گلابرا، گلیسیریزیک اسید، هگزافلورنیوم،انواع واکسن آنفولانزا، انفلوئنزیوم، انسولین(انواع)، لوونورژسترل، لیکوریک(انواع ریشه، عصاره و…)، واکسنمننگوکوک، ما هوآنگ، متوکورین، مسترانول، میواکوریوم، نئوستیگمین، نومجسترل، نوراتیندرون، نورجستیمات،نورجسترل، فنوباربیتال، فنی‌توئین، پیپکورونیوم، واکسن های پنوموکوک، واکسن هاری، پریمیدون،باربیتورات‌هاروکورونیوم بروماید، سایبوکو-تو، تستوسترون، توکسوئید تتانوس، ترتینوئین، توبوکورارین، وارفارین،واکسن تب زرد

کاهش اثرات داروها توسط کورتیزون استات:
آلدسلوکین، داروهای ضد دیابت،، فرآورده‌های ب ث ژ، برینسیدوویر، کلسی‌تریول (سیستمیک)، تست پوستی کوکسیکوئید ایمیت،کورتیکورلین، کوزینتروپین، انواع واکسن کووید۱۹، گالیوم۶۸دوتاتات، آنالوگ هورمون رشد،، هیالورونیداز، ایندیوم 111 کاپرومب پندتید،واکسن‌های آنفولانزا، لوتتیوم۱۷۷دوتاتات، ایزونیازید، ماسیمورلین، میفامورتید، واکسن‌هاری، پیدوتیمود، سالیسیلات ها، سیپولوسل-تی،سوماتروپین،سدیم بنزوات، تاکرولیموس (سیستمیک)، ترتوموتید، داروهای اختلال چرخه اوره، واکسن ها (زنده)، واکسن ها (غیرفعال)

کاهش اثرات کورتیزون استات توسط داروها:
آنتی‌اسیدها، عوامل کمپلکس ساز اسیدهای صفراوی،میفپریستون، آنالوگ هورمون رشد، تزامورلین

افزایش اثرات داروها توسط کورتیزون استات:
آبرسیتینیب، مهارکننده‌های استیل کولین استراز، آمفوتریسین بی، آندروژن ها، باریستینیب، فرآورده‌های ب ث ژ،کلادریبین،دفراسیروکس، دسیرودین، دسموپرسین، اینبیلیزومب، لفلونامید، دیورتیک های لوپ، ناتالیزومب، نیکوراندیل، داروهایضدالتهاب غیراستروئیدی (غیراختصاصی و اختصاصی COX2)، کینولون ها، پلی متیل‌متاکریلات، ریتودرین، سارگراموستیم،سوکسینیل کولین، اکرلیزومب، تاکرولیموس موضعی، روکسولیتینیب(موضعی)، تالیموژن لاهرپارپوک، دیورتیک های تیازیدی و شبهتیازیدی، توفاسیتینیب، اپاداکتینیب، واکسن ها (زنده)، اوپاداسیتینیب، آنتاگونیست های ویتامین کا

افزایش اثرات کورتیزون استات توسط داروها:
مهارکننده‌های CYP3A4 (قوی)، دنوزومب، مشتقات استروژن، لیکوریک، میفپریستون، نوتپیتانت، داروهای مسدودکننده عصبی – عضلانی (غیر دپلاریزه)، پیمکرولیموس، سالیسیلات ها،
مدولاتور گیرنده‌های S1P، ضدالتهاب‌های غیر استروئیدی موضعی

تداخلات آزمایشگاهی:
ممکن است پاسخدهی تست‌های پوستی را کاهش دهد.

تداخل با غذا:
ذکر نشده است.

هشدار ها کورتیزون استات

موارد احتیاط:
-کودک و نوجوان
-سرکوب سیستم ایمنی
-عفونت فعال
-توبرکلوزیس فعال یا نهفته
-افراد در معرض خطر ابتلا به عفونت
-مواجهه با سرخک یا واریسلا
-فشارخون بالا
-خطر فئوکروموسیتوما
-نارسایی احتقانی قلب CHF
-سکته‌ی قلبی اخیر
-دیابت
-پپتیک اولسراتیو
-کولیت اولسراتیو
-دایورتیکولیس
-آناستوموز اخیر روده
-خطر پرفوراسیون گوارشی
-اختلالات تشنجی
-اختلالات اعصاب و روان
-اختلالات تیروئید
-استئوپروز یا در معرض استئوپروز
-میاستنی گراویس
-التهاب عصب چشم
-نارسایی کلیوی
-سیروز
-اسکلروز سیستمیک
-HSVچشمی

هشدارها:
-بدنبال مصرف اين دارو ممكن است آزمايشات بررسی عملكرد محور هيپوتالاموس-هيپوفيز –غده فوق كليوی دچار اختلال شود.

-در صورت نياز به جراحی و يا درمان اضطراری و نيز مصرف دارو در بيماران ديابتی، بايد احتياط كرد.

-کاهش سرعت رشد ممکن است در اطفال تحت درمان با کورتیکواستروئیدها، حتی در دوزهای توصیه شده از راه استنشاقی نیز اتفاقبیفتد.کاهش سرعت رشد به دوز و مدت زمان مواجهه با این داروها ارتباط دارد.پس نظارت بر رشد در مدت درمان با کورتیکواستروئیدهالازم است.

-در افراد مسن و به خصوص خانم هاي يائسه، شانس ايجاد پوكي استخوان و افزايش فشار خون، بالا مي رود.

-در افرادي كه دارو با اثر تضعيف كننده سيستم ايمني دريافت مي كنند از تزريق واكسن هاي حاوي ويروس هاي زنده خودداری شود.

-در برخی از بیماران حتی ممکن است با دوزهای پایین تر یا مدت زمان کوتاه تر، سرکوب هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) اتفاقبیفتد.‌

توصیه های دارویی کورتیزون استات

-بهتر است کورتیزون استات همراه با غذا یا شیر مصرف شود تا عوارض گوارشی به حداقل برسد.

-دوز مصرف با توجه به علت تشخیصی و علائم بیمار متفاوت می‌باشد و لازم است به دقت توسط پزشک تعیین شود.

-در صورت درمان با دوز بالا یا به مدت طولانی، در صورت رسیدن به نتایج مطلوب، قطع دارو به صورت تدریجی انجام شود.

-رژیم کم نمک در طول درمان با این دارو و مصرف مكمل هاي حاوي پتاسيم تحت نظر پزشک توصيه مي شود.

-قند خون ۲ساعت بعد از غذا، الکترولیت‌ها و فشارخون بیمار منظم چک شود.

-بررسی قفسه ی سینه(chest x-ray)در صورت مصرف طولانی این دارو لازم می‌باشد.

-در صورت مصرف بیشتر از ۶هفته، معاینات چشمی به صورت منظم و دوره‌ای انجام شود.

-چنانچه بیمار سابقه ی زخم‌های گوارشی دارد یا علائم جدی سوهاضمه دارد، تصویر برداری دستگاه گوارشی توصیه می‌شود.

-از قطع ناگهاني مصرف دارو بعد از استفاده طولاني(بيش از 3 هفته) پرهيز شود.

-در یک مطالعه مبتنی بر جمعیت روی کودکان، نشان داده شد که خطر شکستگی با بیش از 4 دوره درمان با داروهایکورتیکواستروئیدی، افزایش می‌یابد. مشکلات زمینه ای بیمار نیز ممکن است بر سلامت استخوان و اثر کورتیکواستروئیدها بر پوکیاستخوان تأثیر بگذارد.

-تراکم استخوان در صورت مصرف طولانی‌مدت، بی تحرکی طولانی، سابقه‌ی خانوادگی استئوپروز یا مصرف مزمن داروهای کاهنده‌یتراکم استخوانی به صورت دوره‌ای ارزیابی شود.

-وضعیت رشد و قد کودکان و نوجوانان تحت درمان با این دارو به صورت دوره‌ای و‌منظم چک شود.

-به بیمار آموزش داده شود که در صورت مشاهده ی علائم حساسیت به دارو(آنژیوادم، برونکواسپاسم، راش و کهیر) به پزشک مراجعهکند تا در صورت نیاز دارو قطع شود.

-استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها ممکن است احتمال بروز عفونت ثانویه را افزایش دهد. عفونت های حاد (از جمله عفونتهای قارچی) را پنهان کند، عفونت های ویروسی را طولانی یا تشدید کند، یا پاسخ به واکسن ها را محدود کند. در صورت امکان دربیماران مبتلا به تبخال چشمی، سل تنفسی فعال یا نهفته، یا عفونت های سیستمیک ویروسی، قارچی، انگلی یا باکتریایی درمان نشدهاستفاده نشود. از قرار گرفتن بیمار در معرض آبله مرغان و سرخک اجتناب شود و در صورت مواجهه با بیمار مبتلا به سرخک یا واریسلا،با ایمونوگلوبولین واریسلا زوستر یا ایمونوگلوبولین داخل عضلانی تلفیقی جهت پیشگیری استفاده شود. اگر آبله مرغان ایجاد شود،می‌توان درمان با عوامل ضد ویروسی را در نظر گرفت.