سنگ کلیه،کلیه ها ضایعات بدن را که ازطریق خون به آن وارد می شود را بصورت ادرار دفع می کنند. گاهی اوقات، مقدار ضایعات زیاد ، به علاوه مقدار کافی مایعات در خون وجود ندارد، بنابراین می تواند در کلیه های فرد رسوباتی سخت از مواد معدنی و نمکی تشکیل شودکه به سنگ کلیه معروف می باشد.
تشکیل سنگ کلیه دلایل زیادی دارد و می تواند بر روی هر قسمتی از دستگاه ادراری فرد از کلیه تا مثانه تاثیر بگذارد. غالبا ، زمانی که ادرار غلیظ می شود سنگ در کلیه یا مثانه تشکیل می شود و باعث می شود که املاح معدنی متبلور شده و بهم بچسبند.

دردناشی ازسنگ کلیه

علائم
سنگ کلیه ممکن است باعث ایجاد علائم خاصی نشود مادامیکه درون کلیه یا مجرای ادراری فرد حرکت کند که لوله اتصال دهنده کلیه و مثانه در آن مرحله علائم زیر را تجربه می کند :

  • درد شدید در پهلو ،  پشت و زیر دنده ها
  • دردی که به قسمت تحتانی شکم و کشاله ران وارد شود
  • درد بصورت موج و نبضی می باشد
  • در هنگام ادرار درد احساس شود
  • ادرار به رنگ صورتی ، قرمز یا قهوه ای  باشد
  • حالت تهوع و استفراغ
  • تکرر ادرار
  • ادرار بیش از حد معمول اما بصورت منقطع
  • در صورت وجود عفونت تب و لرز نیز مشاهده می شود
 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت بروز علائم و نشانه هایی که نگران کننده می باشد به پزشک مراجعه کنید مثل :

  • درد آنقدر شدید باشد که فرد نمی تواند  آرام بنشیند
  • درد همراه با حالت تهوع و استفراغ
  • درد همراه با تب و لرز
  • وجود خون در ادرار
  • مشکل در تخلیه ادرار

علل ایجاد سنگ کلیه
سنگ کلیه اغلب علت دقیق و مشخصی ندارد، اگرچه چندین عامل ممکن است این مشکل را در فرد افزایش دهد . سنگ کلیه زمانی  ایجاد می شود که ادرار فرد حاوی مواد کریستالی بیشتری باشد مانند کلسیم ، اگزالات و اسید اوریک. در عین حال ، ادرار فرد ممکن است فاقد موادی باشد که از جمع شدن کریستال ها جلوگیری کند و محیطی ایده آل برای تشکیل سنگ کلیه ایجاد می کند‌.

انواع سنگ کلیه

دانستن نوع سنگ به تعیین علت کمک می کند و ممکن است سرنخ هایی درمورد چگونگی کاهش خطر ابتلا به سنگ بیشتر در کلیه بوجود آورد. در صورت امکان، اگر سنگی دفع شد، آن را ذخیره کنید تا بتوانید آن را برای تجزیه و تحلیل به پزشک خود تحویل دهید. انواع سنگ کلیه شامل موارد زیر می باشد:

انواع سنگ کلیه

سنگ های کلسیم
سنگ های کلیه اغلب از جنس کلسیم هستند.این نوع سنگ ها ممکن است به شکل کلسیم اگزالات  ایجاد شود ؛ اگزالات ماده ای طبیعی می باشد که در مواد غذایی موجود است و روزانه توسط کبد نیز ساخته می شود . برخی از میوه ها و سبزیجات ، همچنین شکلات ، آجیل ها دارای محتوای اگزالات بالایی هستند. همچنین دوز بالای ویتامین D ، جراحی بای پس روده و چندین اختلال متابولیک می توانند غلظت کلسیم یا اگزالات در ادرار را افزایش دهند . سنگ های کلسیم نیز ممکن است گاهی به شکل کلسیم فسفات ایجاد شوند . این نوع سنگ در شرایط متابولیکی مانند اسیدوز توبولار کلیه شایع تر می باشد.

 

سنگ ها ی استروویت
سنگ های استروویت در پاسخ به عفونت هایی مانند عفونت ادراری تشکیل می شوند. این سنگ ها می توانند به سرعت رشد کنند و کاملا بزرگ شوند ، گاهی اوقات با علائم هشداری کمی  بوجود آیند .

سنگ های اسید اوریک
سنگ های اسید اوریک در  افرادی که مایعات به اندازه کافی نمی نوشند یا مایعات زیادی از دست می دهند تشکیل می شود ، همچنین افرادی که رژیم با پروتئین بالا را انتخاب کرده‌اند و افرادی که نقرس دارند. برخی عوامل ژنتیکی همچنین ممکن است خطر ابتلا به سنگ های اسید اوریک را افزایش دهند .

سنگ های سیستین
این سنگ ها در افراد دارای اختلال ژنتیکی شکل می گیرد که باعث می شود کلیه ها مقدار زیادی از اسید آمینه خاص (سیستنوریا) را دفع کنند و در نهایت بستری برای ایجاد سنگ فراهم می‌شود .

عوامل تشدید کننده شانس ابتلا به سنگ کلیه

عواملی که خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهند عبارتند از :

عوامل ژنتیکی در خانواده
اگر شخصی در خانواده شما  دارای سنگ کلیه باشد ، احتمالا شما نیز دچار سنگ می شوید و اگر یک یا چند روز سنگ کلیه داشته اید ، در معرض خطر ابتلا ی مجدد هستید .

کم آبی
نوشیدن آب کافی در روزمی تواند خطر ابتلا به این عارضه را کاهش دهد. افرادی که در مناطق آب و هوایی گرم زندگی می کنند و کسانی که زیاد عرق می کنند در معرض خطر بیشتری نسبت به سایرین هستند .

رژیم ها
رژیم های با پروتئین ، نمک و قند بالا ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سنگ های مربوط به مجاری ادراری مخصوصا کلیه را افزایش دهد. این خصوصا درمورد رژیم های غذایی با سدیم (نمک) بالا صادق می باشد . نمک زیاد در رژیم های غذایی باعث افزایش حجم کلسیمی می شود که در کلیه باید فیلتر شود بنابراین خطر ابتلا به سنگ کلیه را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد .

اضافه وزن
BMI یا شاخص توده بدنی بالا ، و بطور کلی افزایش وزن ارتباط مستقیمی با ابتلا به این بیماری دارد. کلینیک تخصصی آراکس مجهزترین ارائه دهنده‌ی خدمات زیبایی 

بیماری های گوارشی
جراحی های بای پس معده ، بیماری های التهابی روده یا اسهال مزمن می تواند باعث تغییر در روند هضم شود که بر روی جذب کلسیم و آب در بدن تاثیر می گذلرد و سطح مواد سنگ ساز در ادرار را افزایش می دهد.

سایر شرایط پزشکی
بیماری ها و شرایطی که ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را اافزایش دهد شامل اسیدوز توبولار کلیوی ، سیستنوری ، هایپر پاراتیروئیدیسم ، داروهای خاص و برخی عفونت های دستگاه ادراری می باشد

درمان سنگ کلیه

ایجاد شوک بوسیله امواج لیتروتریپس
در این روش درمانی از امواج شوک لیتروتریپس برای شکسته شدن سنگ کلیه به قطعات کوچکتر استفاده می شود. سپس ، سنگ های ریز شده از طریق مجاری ادراری از بدن خارج می شود.
این روش درمانی معمولا ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت زمان می برد و حتی برخی مواقع ممکن است تحت بیهوشی عمومی انجام شود ، این بدان معناست که فرد درحالت خواب قرار دارد  و درد را احساس نمی کند .

ایجاد شوک بوسیله امواج لیتروتریپس

اورتروسکوپی
این روش درمانی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. پزشک برای یافتن و برداشتن سنگ از ابزار لوله مانندی استفاده می کند. در شرایطی که سنگ بزرگ باشد ابتدا  از لیزر برای شکستن  سنگ به ا ندازه ای که توانایی عبور از مجاری ادرار را داشته باشد بهره می برند . در موارد نادر اما از جراحی نفرولیتوتومی استفاده می شود.
در طی عمل جراحی ، لوله‌ای بطور مستقیم از روی پوست به داخل کلیه فرد وارد می شود تا  سنگ را خارج کند. روند درمان و بهبودی در این روش برای فرد با بستری  ۲ تا ۳ روز در بیمارستان طی می شود .

درمان سنگ کلیه باارتروسکوپی

چگونه پیشگیری کنیم ؟
بهترین راه برای پیشگیری از انواع سنگ های کلیه ، نوشیدن مایعات به اندازه کافی در طول روز می باشد . بیشتر افراد باید روزانه ۸ تا ۱۲ لیوان مایعات مصرف کنند .اگر بیماری کلیوی دارید و نیاز به محدود کردن مایعات دارید حتما با پزشک خود مشورت کنید .
همچنین  محدود کردن میزان مصرف سدیم و پروتئین هایی مانند تخم مرغ و گوشت ممکن است به جلوگیری از این عارضه کمک کند. اما هرگز بدون صحبت یا مشورت با پزشک خود هیچگونه درمان یا رژیمی را شروع یا متوقف نکنید .

مصرف آب برای جلوگیری ازسنگ کلیه