دیفنوکسیلات چیست و چگونه آن را مصرف کنیم؟

دیفنوکسیلات یک داروی افیونی فعال مرکزی از سری فنیل پیریدین است که به‌عنوان داروی ترکیبی با آتروپین برای درمان اسهال استفاده می‌شود. دیفنوکسیلات که با نام لوموتیل نیز شناخته می‌شود، یک اپیوئید است و با کند‌کردن انقباضات روده‌ای عمل می‌کند. همچنین دیفنوکسیلات و آتروپین برای جلوگیری از سوء مصرف مواد مخدر و یا مصرف بیش‌از‌حد نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌دلیل خطر قطع تنفس، نباید کودکان و افراد مبتلا به عفونت کلستریدیوم از این دارو استفاده کنند.

داروهای ضد اسهال عملکرد خوبی در قطع اسهال ناگهانی دارند، اما نباید بیش از ۲ روز مصرف شوندِ چرا‌که بیشتر آنها از مواد افیونی و اعتیادآور ساخته می‌شوند و ممکن است باعث ایجاد عادت در شما شوند. دیفنوکسیلات نیز یک داروی ضد اسهال و نسخه‌ای است که بدون تجویز پزشک قابل خرید از داروخانه‌ها نیست. اگر به اسهال شدید و ناگهانی دچار شده‌اید می‌توانید با مشاوره دارویی داروباکس بهترین گزینه درمانی خود را پیدا کنید. همچنین در داروباکس می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص گوارش در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

نام‌ های تجاری و رایج داروی دیفنوکسیلات

این دارو در بازارهای مختلف جهانی نام‌های مختلفی دارد؛ بنابراین ممکن است در پیداکردن آن کمی گیج شوید. این دارو در بازارهای جهانی به نام‌های زیر در دسترس است:

• لوموکوت
• لوموتیلی
• لونوکس
• وی آترو

نام انگلیسی دیفنوکسیلات: diphenoxylate

در بازارهای ایرانی نیز می‌توانید این قرص را به شکل‌ها و نام‌های زیر پیدا کنید:

• قرص دیفنوکسیلات امین ۲.۵ میلی‌گرم
• قرص دیفنوکسیلات خوارزمی ۲.۵ میلی‌گرم
• دیفنوکسیلات فارماشیمی ۲.۵ میلی‌گرم
• قرص لوموکسیلات ۲.۵ میلی‌گرم (داروسازی تهران شیمی)
• دیفنوکسیلات-مینو ۲.۵ میلی‌گرم
• قرص دیفنوکیم ۲.۵ میلی‌گرم (داروسازی حکیم)

مکانیسم عملکرد داروی دیفنوکسیلات

وقتی اسهال دارید، ماهیچه‌های گوارشی شما خیلی سریع منقبض می‌شوند. این اتفاق باعث می‌شود غذا به سرعت در معده و روده حرکت کند و بدن شما نمی‌تواند آب یا الکترولیت‌ها (ویتامین‌ها و مواد معدنی) را جذب کند. از آنجایی که در این بیماری مدفوع زیاد و آبکی است ممکن است منجر به کم آبی در بدن شود.

لوموتیل با کاهش سرعت هضم و شل‌کردن عضلات گوارشی عمل می‌کند. این دارو اجازه می‌دهد تا غذا به آرامی در معده و روده حرکت کند. بدن شما می‌تواند آب و الکترولیت‌ها را جذب کند، که باعث می‌شود مدفوع آبکی نباشد و دفع مدفوع کمتری صورت بگیرد.

دیفنوکسیلات نوعی داروی ضداسهال است که تنها با نسخه پزشک به فروش می‌رسد. این دارو یک داروی افیونی است و نباید بیشتر از دو روز و یا بدون تجویز پزشک مصرف شود.

نحوه و مقدار مصرف دیفنوکسیلات

لوموتیل یک داروی نسخه‌ای است و به‌هیچ‌عنوان نباید بدون تجویز پزشک مصرف شود. برای جلوگیری از مصرف بیش‌از‌حد شربت دیفنوکسیلات، حتما مقدار دارو را با یک قاشق یا سرنگ خوراکی اندازه‌گیری کنید.

یکی از سؤالاتی که ممکن است برای شما پیش آمده باشد این است که در دوره درمان با این دارو رژیم غذایی شما باید چگونه باشد؟ علاوه‌بر استفاده از دارو برای اسهال، جایگزینی مایعات از‌دست‌رفته‌ی بدن و رعایت رژیم غذایی مناسب بسیار مهم است. در ۲۴ ساعت اول باید ژلاتین بخورید و مقدار زیادی مایعات شفاف بدون کافئین مانند زنجبیل، نوشابه بدون کافئین، چای بدون کافئین و آبگوشت بنوشید. در ۲۴ ساعت آینده ممکن است نیاز باشد غذاهای ملایم مانند غلات پخته‌شده، نان، سوپ بخورید. میوه‌ها، سبزیجات، غذاهای سرخ‌شده یا تند، سبوس، آبنبات، کافئین و نوشیدنی‌های الکلی ممکن است وضعیت را در زمان استفاده از این دارو بدتر کنند.

دوز مصرفی دیفنوکسیلات

دوز این دارو برای بیماران مختلف متفاوت خواهد بود. دستورات پزشک یا دستورالعمل‌های روی برچسب دارو را دنبال کنید. اطلاعات زیر فقط شامل دوزهای متوسط ​​این دارو است. اگر دوز شما متفاوت است، آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که این کار را انجام دهید.

مقدار دارویی که مصرف می‌کنید به قدرت دارو، تعداد دوز و مدت درمان بستگی دارد. به‌طور‌کلی دوز معمول قرص و شربت این دارو به شرح زیر است.

دوز مصرفی شربت دیفنوکسیلات یا لوموتیل (برای اسهال شدید)

• بزرگسالان: در ابتدا، دوز ۵ میلی‌گرم (۲ قاشق چایخوری) سه یا چهار بار در روز است. سپس در صورت نیاز، پزشک ممکن است دوز شما را به ۵ میلی‌گرم یک بار در روز کاهش دهد.
• کودکان ۱۲ سال یا کمتر: به هیچ عنوان کودکان زیر ۱۲ سال نباید از این دارو مصرف کنند.

دوز مصرفی قرص لوموتیل

• بزرگسالان و کودکان بالای ۱۳ سال: در ابتدا، دوز ۵ میلی‌گرم (۲ قرص) چهار بار در روز است. سپس، پزشک ممکن است در صورت نیاز دوز شما را به ۲ قرص یک بار در روز کاهش دهد.
• کودکان ۶ تا ۱۳ سال: دوز مصرفی باید توسط پزشک با توجه به سابقه بیماری کودک تجویز شود.
• کودکان کمتر از ۶ سال: این دارو برای کودکان کوچک‌تر از ۶ سال توصیه نمی‌شود.

در صورت فراموشی یک دوز دیفنوکسیلات چه کار کنیم؟

اگر یک نوبت از این دارو را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید. با این حال، اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده‌است، دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و به برنامه دوز معمولی خود بازگردید. به‌هیچ‌عنوان دوزها را دو برابر نکنید.

دیفنوکسیلات برای چه بیماری‌ هایی استفاده می‌شود؟

اسهال باعث مدفوع شل یا آبکی می‌شود که ممکن است مکرر باشد. زمانی که اسهال برای مدت کوتاهی (یک تا دو روز) طول بکشد، حاد در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند مربوط به یک بیماری مانند حشره معده باشد. لوموتیل معمولاً برای درمان اسهال حاد استفاده می‌شود. دیفنوکسیلات همچنین می‌تواند برای درمان اسهال مزمن (چهار هفته یا بیشتر) استفاده شود. این نوع اسهال ممکن است مربوط به یک بیماری گوارشی (معده) باشد.

البته باید در نظر بگیرید که شناخت علت اصلی بروز اسهال در مصرف این دارو بسیار حیاتی است. از آنجایی که اسهال یکی از عوارض بیماری های گوارشی مختلف است، ممکن است تصور کنید که این دارو را برای درمان آن بیماری‌ها هم می‌توان استفاده کرد. در ادامه چند سوال متداول را بررسی می‌کنیم تا منظورمان را بهتر بفهمید.

قرص دیفنوکسیلات برای درمان عفونت معده مفید است؟ 

عفونت معده یا آنفولانزای معده یک بیماری شایع است که معمولا با اسهال و استفراغ مشخص می‌شود. دیفنوکسیلات و داروهای ضد اسهال می‌توانند موجب گسترش عفونت در بدن شوند. پس اگر علت اسهال شما عفونت معده باشد، این  دارو می‌تواند باعث حادتر شدن آن شود. به هیچ عنوان این دارو را بدون مشورت پزشک گوارش مصرف نکنید.

دیفنوکسیلات برای درمان دل پیچه مفید است؟

دل پیچه، احساس درد شکمی شدید است که معمولا با نیاز مکرر به دفع مدفوع همراه است. لوموتیل با کاهش انقباضات عضلات معده و روده، می‌تواند دل پیچه را تا حد زیادی کاهش دهد.

دیفنوکسیلات برای درمان ورم معده مفید است؟

ورم معده یا گاستریت به التهاب پوشش داخلی دیواره معده گفته می‌شود که در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود. تشخیص علت ورم معده در مصرف لوموتیل بسیار مهم است. برای مثال اگر ورم معده به دلیل هلیکوباکتری باشد، دیفنوکسیلات نه تنها آن را درمان نمی‌کند، بلکه ممکن است باعث تشدید آن شود.

دیفنوکسیلات برای درمان زخم معده مفید است؟

زخم معده بیماری است که در اثر از بین رفتن بافت مخاطی معده و نفوذ اسید به لایه‌های زیرین ایجاد می‌شود. در توضیحات این دارو تاکید شده است که نباید افراد مبتلا به زخم معده از این دارو استفاده نمایند. در صورت مبتلا به این بیماری حتما با یک متخصص گوارش مراجعه نمایید.

دیفنوکسیلات برای درمان اسهال خونی مفید است؟

اسهال خونی یک عفونت روده‌ای دردناک است که معمولا توسط باکتری یا انگل ایجاد می‌شود. همانطور که گفتیم لوموتیل می‌تواند باعث گسترش عفونت شود و نباید برای بهبود علائم بیماری‌هایی که منشا عفونی دارند استفاده شود.

دیفنوکسیلات برای درمان سندروم روده تحریک پذیر مفید است؟

سندروم روده تحریک پذیر یک اختلال در دستگاه گوارش است که معمولا با یبوست یا اسهال همراه است. همانطور که گفتیم این بیماری دو حالت دارد یا باعث یبوست در شما می‌شود یا باعث اسهال. دیفنوکسیلات در افرادی که همراه سندروم روده تحریک پذیر اسهال دارند می‌تواند موثر باشد. اما در افرادی که بیماری‌شان همراه با یبوست است می‌تواند کاملا عکس عمل کند و آن را تشدید کند. اگر به این بیماری مبتلا هستید بدون مشاوره با یک متخصص گوارش، به هیچ عنوان از این دارو استفاده نکنید.

در مواردی که اسهال با تب همراه است باید دیفنوکسیلات مصرف کرد؟

زمانی که اسهال همراه با تب باشد می‌تواند نشانه عفونت دستگاه گوارش باشد. بنابراین جواب خیر است. نباید این دارو را برای درمان اسهال بیماری‌های عفونی استفاده کرد.

نحوه صحیح نگهداری داروی لوموتیل

دارو را در ظرف دربسته در دمای اتاق، دور از حرارت، رطوبت و نور مستقیم نگهداری کنید. همچنین نباید بگذارید داروی دیفنوکسیلات یخ بزند. مطمئن شوید که دارو دور از دسترس اطفال باشد. همچنین داروهای تاریخ گذشته یا داروهایی که دیگر مورد نیاز نیستند را نگه ندارید و دور بریزید.

برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی داروباکس استفاده کنید.

عوارض شایع دیفنوکسیلات

لوموتیل می‌تواند عوارض جانبی خفیف یا جدی ایجاد کند. در ادامه شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو را بررسی خواهیم کرد.

۱. واکنش آلرژیک لوموتیل

برخی افراد ممکن است پس از مصرف دیفنوکسیلات واکنش آلرژیک داشته باشند. علائم یک واکنش آلرژی خفیف عبارت‌اند از:

• بثورات پوستی
• خارش
• گرگرفتگی (گرمی و قرمزی در پوست)

واکنش آلرژیک شدیدتر نادر است اما غیرممکن نیست. اگر واکنش آلرژیک شدید به لوموتیل داشته باشید، باید پس از مصرف به سرعت به پزشک مراجعه کنید.

۲. آیا دیفنوکسیلات خواب آور است؟

هنگام مصرف دوز معمول لوموتیل ممکن است احساس خواب‌آلودگی خفیف کنید. بعد از مصرف دیفنوکسیلات از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به تمرکز دارند مانند رانندگی، خودداری کنید.

۳. حالت تهوع

ممکن است در حین مصرف لوموتیل مقداری تهوع یا استفراغ را تجربه کنید. برای جلوگیری از کم آبی بدن در اثر استفراغ، مقدار زیادی آب و مایعات دیگر مانند آبمیوه بنوشید.

۴. مشکلات تنفسی

دیفنوکسیلات می‌تواند باعث کُندی تنفسی یا اختلال سیستم عصبی مرکزی در کودکان کمتر از ۶ سال شود. این دارو در برخی موارد حتی می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، کما و مرگ شود. لوموتیل فقط برای کودکان ۱۳ سال و بالاتر تایید شده‌است.

اگر کودک شما لوموتیل مصرف می‌کند و علائمی مانند کند‌شدن تنفس یا احساس خواب‌آلودگی را نشان می‌دهد، باید فورا با یک پزشک مشاوره کنید.

۵. یبوست

در واقع یبوست از عوارض دیفنوکسیلات به شمار نمی‌آید. آتروپین، یکی از ترکیبات موجود در لوموتیل، ممکن است در دوزهای بالاتر باعث یبوست شود. با این حال، مقدار آتروپین در دوز نرمال لوموتیل آنقدر کم است که احتمال یبوست در شما وجود ندارد.

سایر عوارض جانبی رایج

• نفخ
• گیجی
• سرفه
• کاهش دفعات و حجم ادرار و یا مشکل در دفع ادرار
• مشکل در بلع
• دلسردی
• خشکی پوست و دهان
• تب بسیار بالا
• احساس کاذب یا غیرعادی خوب‌بودن
• تنفس سریع و کم‌عمق
• ضربان قلب تند و ضعیف
• احساس گرما
• احساس غمگینی یا تهی‌بودن
• سردرد
• تحریک‌پذیری
• از‌دست‌دادن اشتها
• از‌دست‌دادن علاقه یا لذت
• گرفتگی عضلات
• بی‌حسی بازوها و پاها
• ادرار دردناک
• پوست رنگ‌پریده و لطیف
• بی‌قراری
• توهم
• گرفتگی یا درد معده
• تشنگی
• سفتی در قفسه سینه
• مشکل در تمرکز
• مشکل خواب
• کاهش وزن

داروی دیفنوکسیلات می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند و نباید بدون مشورت پزشک مصرف شود. همانطور که گفتیم شما می‌توانید از طریق داروباکس با دکتر گوارش و مشاوران دارویی ارتباط تلفنی برقرار کنید و در صورت نیاز می‌توانید از آنها نوبت ملاقات حضوری دریافت کنید. با این کار شما جلوی بروز هرگونه اتفاق نامترقبه ناشی از دیفنوکسیلات را خواهید گرفت.

هشدار و خطرات مصرف دیفنوکسیلات

در تصمیم‌گیری برای استفاده از یک دارو، خطرات مصرف دارو باید در مقابل فواید آن سنجیده شود. این تصمیمی است که شما و پزشکتان خواهید گرفت. برای این دارو موارد زیر باید در نظر گرفته شود:

۱. مصرف دیفنوکسیلات در کودکان

مطالعات مناسبی که تا به امروز انجام شده‌است، مشکلات خاص کودکان را نشان نداده‌است که سودمندی ترکیب دیفنوکسیلات و آتروپین را در کودکان ۱۳ سال و بالاتر محدود کند. ایمنی و اثربخشی در کودکان کمتر از ۱۳ سال ثابت نشده‌است. این دارو نباید در کودکان کمتر از ۶ سال استفاده شود، زیرا خطر ابتلا به افسردگی تنفسی (مشکل شدید تنفسی) یا کما وجود دارد.

۲. مصرف دیفنوکسیلات سالمندان

هیچ اطلاعاتی در مورد ارتباط سن با اثرات ترکیبی دیفنوکسیلات و آتروپین در بیماران سالمند در دسترس نیست.

۳. مصرف دیفنوکسیلات در بارداری

اطلاعات کافی از مطالعات انسانی یا حیوانی وجود ندارد تا بدانیم آیا مصرف لوموتیل در دوران بارداری بی‌خطر است یا خیر. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که این دارو حاوی یک ماده مخدر است و نشان داده شده‌است که مواد مخدر در دوران بارداری مضر هستند.

۴. مصرف دیفنوکسیلات در زمان شیردهی

همانطور که می‌دانید، داروها می‌توانند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند. اطلاعات دقیقی از خطرات استفاده از این دارو در زمان شیردهی وجود ندارد، اما در موارد نادر ممکن است منجر به مسمومیت نوزاد شود.

مصرف این دارو برای افراد زیر ۱۳ سال توصیه نمی‌شود. از آنجایی که این دارو افیونی است، مصرف این دارو در بارداری و شیردهی باید مشورت پزشک انجام شود.

۵. مصرف دیفنوکسیلات در سایر بیماری‌ها و مشکلات

داشتن برخی بیماری‌ها ممکن است بر استفاده از این دارو تاثیر بگذارد. در صورت داشتن هر یک از بیماری‌های زیر برای مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید:

• اسهال ناشی از آنتی بیوتیک‌ها و عفونت‌ها
• زردی انسدادی(یرقان)
• سندروم داون
• بیماری کیسه صفرا
• گلوکوم
• بیماری قلبی
• فشارخون بالا
• بیماری کلیوی
• بیماری کبد
• ضعف شدید عضلانی
• مشکلات دفع ادرار
• بیماری‌های معده و روده مانند انسداد، فتق هیاتال و کولیت اولسراتیو
• مشکلات تیروئید.

تداخلات دارویی دیفنوکسیلات

برخی داروها به هیچ وجه نباید با هم استفاده شوند، اما در برخی موارد نیاز است که دو داروی مختلف با یکدیگر مصرف شود حتی اگر تداخلی رخ دهد. در این موارد، پزشک ممکن است بخواهد دوز را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری انجام دهد. هنگامی که شما از این دارو استفاده می‌کنید، بسیار مهم است که دکتر شما بداند که آیا شما از داروهای ذکر شده در زیر استفاده می‌کنید یا خیر. تعاملات زیر بر اساس اهمیت بالقوه آنها انتخاب شده اند و لزوماً همه موارد با دیفنوکسیلات تداخل ندارند. برای مثال به هیچ عنوان نباید داروهای زیر را با لوموتیل مصرف کنید:

• آمبنونیوم
• نالمفن
• نالترکسون
• پتاسیم
• سفین آمید
• سامیدورفان

استفاده از دیفنوکسیلات همراه با داروهای زیر توصیه نمی‌شود، اما در برخی موارد ممکن است نیاز باشد شما دو دارو را باهم مصرف کنید:

آلفنتانیل/ آلپرازولام/ آمی فامپریدین/ آمفتامین/ بنژ هیدروکدون/ بنزفتامین/ برومازپام/ بروموپراید/ بوپرنورفین/ بوپروپیون/ بوتورفانول/ کلسیم اکسیبات/ کانابیدیول/ کاربینوکسامین /ستیریزین/ سیتالوپرام/ کلوبازام/ کلونازپام/ کلوپیدوگرل/ کلوزاپین/ کدئین/ دسموپرسین/ دسونلافاکسین

دقت داشته باشید که این لیست، لیست کاملی از داروهایی نیست که با دیفنوکسیلات تداخل دارند. برای اینکه دقیق‌تر بدانید داروی مصرفی شما با این دارو تداخل ندارد، بهتر است از سرویس مشاوره دارویی داروباکس استفاده کنید.

علائم مصرف بیش از حد

مصرف بیش‌از‌اندازه این دارو می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی داشته باشد. در صورت مصرف بیش‌از‌اندازه این دارو ممکن است علائم زیر را داشته باشید:

• تحریک
• کمر درد
• مردمک گشادشده (قسمت سیاه چشم)
• تاری دید
• تنفس دشوار یا مشکل
• تب
• هذیان گفتن
• افزایش حساسیت چشم به نور
• از دست‌دادن هوشیاری
• تغییرات خلقی یا ذهنی
• تشنج
• گرفتگی گردن.

چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟

بسیار مهم است که پزشک پیشرفت شما را در ویزیت‌های منظم بررسی کند تا مطمئن شود که این دارو به درستی کار می‌کند و اثرات ناخواسته برجای نمی‌گذارد. اسهال معمولا ۲ روز پس از درمان با این دارو متوقف می‌شود. اگر علائم شما بهبود نیافت یا در عرض ۱۰ روز پس از درمان بدتر شد، باید با پزشک خود مشورت کنید.

این دارو ممکن است باعث مشکلات و بیماری‌های جدی در دستگاه گوارش شود. مثلا مگاکولون سمی یک بیماری شایع ناشی از لوموتیل است که می‌تواند بخش‌های مختلف دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد. دیفنوکسیلات همچنین می‌تواند باعث برخی از بیماری‌ های التهابی روده شود. کولیت اولسراتیو و بیماری کرون، نمونه‌هایی از این بیماری هستند.

به هیچ عنوان نباید این دارو را بدون مشورت متخصص گوارش مصرف کنید. شما می‌توانید از طریق داروباکس با دکتر گوارش و مشاوره دارویی ارتباط تلفنی برقرار کنید تا از نحوه صحیح مصرف این دارو مطلع شوید. همچنین در صورت لزوم می‌توانید از بخش نوبت مطلب، برای دریافت وقت ملاقات با دکتر گوارش اقدام کنید.

سوالات متداول شما

از آنجایی که این دارو عوارض جدی دارد، سوالات زیادی در ذهن کاربران شکل می‌گیرد. در ادامه این سوالات را بررسی خواهیم کرد.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

داروی دیفنوکسیلات دارویی است که برای درمان اسهال حاد تجویز می‌شود. این دارو باید تنها با نسخه پزشک مصرف شود. این دارو نوعی داروی افیونی است در صورت سوء مصرف ممکن است باعث وابستگی شود؛ از این رو این دارو تنها برای دو روز تجویز می‌شود. به یاد داشته باشید که دیفنوکسیلات و سایر داروها را دور از دسترس کودکان قرار دهید، هرگز داروهای خود را با دیگران به اشتراک نگذارید و از این دارو فقط برای موارد تجویز‌شده استفاده کنید.

قبل استفاده از این دارو حتما با یک مشاور دارویی یا متخصص گوارش مشورت کنید تا مطمئن شوید این دارو مناسب شماست. هر دارو همراه با خاصیت‌های خود می‌تواند عوارض جدی را به دنبال داشته باشد.

 داروباکس مراقب سلامتی شماست!