داروی متامفتامین | درمان اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی

سوءمصرف آمفتامین‌ها ممکن است باعث مشکلات جدی فشار خون و قلب (احتمالا کشنده) شود. داروهای متعلق به خانواده‌ی آمفتامین می‌توانند اعتیادآور باشند لذا فقط با تجویز پزشک آن‌ها را مصرف کنید. استفاده طولانی مدت ممکن است موجب وابستگی به این دارو و ابتلا عوارض پس از ترک دارو شود. برای کاهش وزن، بیشتر از چند هفته نباید از این دارو استفاده کرد و فقط به این دلیل باید استفاده شود که دیگر راه‌های کاهش وزن جواب نداده باشند. برای اطلاعات بیشتر با دکتر اعصاب و روان یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

متامفتامین چیست و چه کاربردی دارد؟

داروی متامفتامین برای درمان اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی به کار می‌رود. این دارو به همراه رژیم غذایی کم‌کالری برای درمان افرادی که به اضافه وزن شدید دچار هستند به کار گرفته می‌شود. درمان کوتاه مدت (چند هفته‌ای) این دارو فقط برای بیمارانی است که دیگر راه‌های کاهش وزن مانند رژیم غذایی، داروهای کاهش وزن و جلسه‌های گروه‌درمانی را امتحان کرده‌اند و از آن‌ها نتیجه‌ای نگرفته‌اند.

داروی متامفتامین برای درمان اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی به کار می‌رود.

نباید از این دارو برای رفع خستگی یا مشکلات خواب برای کسانی که اختلال خواب ندارند، استفاده شود.

نحوه عملکرد داروی متامفتامین

داروی متامفتامین با تغییر میزان مواد طبیعی در بدن کار می‌کند و به دسته محرک‌ها تعلق دارد. این دارو به شما کمک می‌کند تا بتوانید تمرکز داشته باشید و آن را حفظ کنید. همچنین متامفتامین برای کنترل مشکلات رفتاری و کمک به سازماندهی کارهای خود و بهبود مهارت گوش دادن نیز به کار می‌رود.

نحوه مصرف متامفتامین و دوز مصرفی

قبل از شروع به مصرف متامفتامین راهنمای دارویی داخل جعبه را با دقت بخوانید و از پزشک یا دکتر داروخانه راهنمایی بگیرید. برای درمان اختلال ADHD این دارو را می‌توان همراه با غذا و یا بدون غذا و با توجه به دستور پزشک معمولا یک یا دو بار در روز مصرف کرد. در طول درمان ممکن است پزشک برای بررسی تغییرات رفتاری یا لازمه ادامه درمان، قطع مصرف این دارو را برای شما تجویز کند.

برای کاهش وزن این دارو را نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی یا طبق تجویز پزشک مصرف کنید. مصرف این متامفتامین در شب ممکن است مشکلات خوابیدن را به‌وجود بیاورد.

مصرف این دارو ممکن است در طولانی مدت یا با دوز بالا ممکن است مشکلات اعتیاد را به همراه داشته باشد و قطع مصرف آن نیز ممکن است با عوارض همراه باشد (مانند عوارض ترک الکل یا مواد مخدر). دوز مصرفی خود را افزایش ندهید و بیشتر از زمان تجویز این دارو را مصرف نکنید. برای قطع مصرف ایمن و صحیح طبق دستور پزشک عمل کنید.

استفاده طولانی مدت از متامفتامین ممکن است باعث شود تاثیر آن کاهش یابد لذا ممکن است به تجویز دوز بیشتری از این دارو (برای بیماران با اختلال ADHD) یا قطع مصرف آن (برای کسانی که دوز بالایی از این دارو را مصرف می‌کنند) منجر شود. برای تغییر دوز مصرفی یا قطع مصرف دارو با پزشک مشورت نمایید. اگر وضعیتتان بهبود نیافت یا بدتر شد با پزشک خود تماس بگیرید.

تجویز و تعیین دوز مصرفی این دارو برای درمان ADHD تنها بر عهده روانپزشک است، از این رو از مصرف خودسرانه دارو جدا خودداری کنید.

قرص ویاس چیست؟ مزایا و معایب قرص ویاس

عوارض جانبی متامفتامین

مصرف متامفتامین ممکن است منجر به عوارضی مانند خشکی دهان، تهوع، ناراحتی معده، اسهال، یبوست، سرگیجه، کاهش وزن، مشکلات خواب و سردرد شود. اگر هر یک از این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید.

درصورتی که پزشک داروی متامفتامین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی متامفتامین را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند. این دارو ممکن باعث افزایش فشار خون شود. فشار خون خود را به صورت منظم بررسی کنید و نتایج آن را با پزشک درمیان بگذارید.

اگر عوارض جانبی جدی و خطرناکی مانند دید تار، مشکلات جریان خود در دستان یا پاها (مانند سردی، بی‌حسی، درد یا تغییر رنگ پوست)، زخم‌های غیرطبیعی در دست‌ها و پا، تورم مفاصل و زانو، کاهش وزن مداوم و غیرطبیعی، تپش قلب تند یا نامنظم، مشکلات خلقی (مانند تحریک‌پذیری، پرخاشگری، نوسانات خلقی، افسردگی، افکار غیرطبیعی و میل به خودکشی)‌، حرکات غیرارادی (مانند لرزش یا پرش عضله)، تغییرات میل جنسی یا توانایی جنسی و نعوظ با مشکلات در مردان را مشاهده کردید سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.

همچنین اگر دچار عوارض جانبی نادر اما خطرناکی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه یا فک یا دست چپ، غش کردن، تشنج، ضعف یک سمت بدن، گیجی و حرف زدن هیجانی شدید با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

این دارو ممکن است موجب افزایش سروتونین شود و این امر به ندرت باعث بیماری بسیار جدی با نام سندرم یا مسمومیت سروتونین شود. استفاده از دیگر داروهایی که حاوی سروتونین هستند باعث افزایش این خطر می‌شود لذا داروهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک یا دکتر داروخانه برسانید. اگر علائمی مانند تپش قلب سریع، توهم، عدم تعادل، سرگیجه شدید، اسهال یا استفراغ یا تهوع شدید، گرفتگی عضله، تب بی‌دلیل و افزایش آشفتگی و بی‌حوصلگی را تجربه کردید با پزشک مشورت نمایید.

لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی متامفتامین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض و تداخلات دارویی این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی داروباکس استفاده کنید.

موارد احتیاط مصرف متامفتامین

اگر به داروی متامفتامین یا دیگر داروهای مقلد سمپاتیک (Sympathomimetic Amines) مانند دکستروآمفتامین حساسیت دارید یا هر حساسیت دیگری دارید قبل از مصرف این دارو را پزشک یا داروساز مشورت کنید. داروی متامفتامین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود، در این مورد با دکتر داروخانه مشورت کنید.

این دارو در بعضی شرایط بیماران نباید استفاده شود. اگر مشکلاتی مانند سرطان خون، مشکلات عروق خونی یا قلب (مانند بیماری عروق کروناری، آنژین، تپش قلب نامنظم، اختلالات دریچه قلب، نارسایی قلبی و کاردیومیوپاتی)، مشکلات ساختار قلب (مانند مشکلات دریچه قلب)، سابقه سکته یا حمله قلبی، فشار خون متوسط یا بالا، پرکاری تیروئید، سابقه اختلالات مصرف مواد مخدر (مانند الکل و مواد مخدر) و شرایط خلقی خاص (مانند تحریک‌پذیری شدید، افکاری غیر طبیعی و غیر واقعی و روان پریشی) دارید، قبل از استفاده از این دارو با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت نمایید.

قبل از مصرف این دارو سوابق پزشکی خود را به اطلاع پزشک یا دکتر داروخانه برسانید؛ مخصوصا مشکلات گردش خون (مانند بیماری راینارد)، دیابت، فشار خون بالا، سابقه شخصی یا خانوادگی تیک‌های حرکتی و صوتی (مانند سندروم نشانگان تورت/ توره) و سابقه شخصی یا خانوادی اختلالات روانی (مانند اختلال دو قطبی، افسردگی، اختلال روان پریشی و میل به خودکشی)

داروی متامفتامین ممکن است موجب خواب‌آلودگی و تاری دید شما بشود. الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند. لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید. هنگام مصرف متامفتامین از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید.

برای بیماران دیابتی، فوروزماید ممکن است بر روی قند خون آن‌ها تاثیر بگذارد. لذا قند خون خود را به صورت منظم بررسی کنید و نتایج آن را در اختیار پزشک بگذارید چون ممکن است پزشک برایتان داروهای دیابت، برنامه‌های ورزشی و رژیم غذایی تجویز کند. ضمنا قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.

سالمندان ممکن نسبت به برخی از عوارض جانبی این دارو مانند درد قفسه سینه، مشکلات خواب و کاهش وزن حساسیت بیشتری از خود نشان دهند. در هنگام مصرف کودکان از این دارو احتیاط کنید زیرا ممکن است بر روی وزن، رشد و قد نهایی‌شان تاثیر بگذارد و حتی ممکن است پزشک به صورت موقت برای کاهش خطرات مصرف این دارو را برای کودک قطع کند. قد و وزن کودک را همواره بررسی کنید و نتایج آن را در اختیار پزشک یا دکتر داروخانه بگذارید.

چنانچه باردار هستید فقط در صورت نیاز ضروری داروی متامفتامین را استفاده کنید. نوزادان متولد شده از مادرانی که متامفتامین مصرف می‌کنند ممکن دچار زودرسی و وزن کم هنگام تولد شوند. در مورد خطرات و مزایای این دارو در زمان بارداری با پزشک مشورت نمایید. همچنین ممکن است دچار عوارض قطع مصرف دارو مانند بی‌قراری، گریه بی‌دلیل و مداوم و خستگی غیر طبیعی شوید. اگر این عوارض را در نوزاد مشاهده کردید، سریعا با پزشک تماس بگیرید.

این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد انتقال می‌یابد و ممکن است پرستاری از نوزاد را دچار مشکل کند. از این رو شیردهی به نوزاد هنگام مصرف این دارو توصیه نمی‌شود و در این زمینه با پزشک مشورت نمایید.

تجویز و تعیین دوز مصرفی این دارو برای درمان ADHD تنها بر عهده روانپزشک است، از این رو از مصرف خودسرانه دارو جدا خودداری کنید.

تداخلات دارویی متامفتامین با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی متامفتامین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی تان را باپزشک یا داروساز در میان بگذارید. و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی متامفتامین نفرمایید.

داروهای مونوآمین اکسیداز (مهارکننده‌های MAO) با این دارو تداخل جدی (احتمالا کشنده) دارند. لذا از مصرف مهارکننده‌های MAO مانند ایزوکربوکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، راساگلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیلسیپرومین در حین مصرف متامفتامین خودداری فرمایید. مهارکننده‌های MAO همچنین تا دو هفته پس از قطع مصرف متامفتامین نباید مصرف شوند. برای اطلاعات بیشتر در مورد شروع یا قطع مصرف دارو با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت نمایید.

قبل از مصرف این دارو تمام داروهای مصرفی‌تان را در اختیار پزشک یا دکتر داروخانه برسانید؛ مخصوصا داروهای درمان فشار خون بالا مانند گوانتیدین، مسدودکننده‌های بتا مانند آتنولول، داروهایی که بر میزان اسید ادرار تاثیر می‌گذارند مانند بی‌کربنات سدیم و استازولامید، داروهای محرک مانند متیل فنیدات و فنوتیازین‌ها مانند کلرپرومازین و تیوریدازین.

برخی از دارو حاوی ترکیباتی هستند که ممکن است موجب افزایش ضربان قلب یا فشار خون شوند. تمامی داروهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک برسانید و در مورد استفاده ایمن از داروهای سرماخوردگی و داروهای رژیمی از پزشک خود سوال کنید.

اگر متامفتامین را با داروهای دیگری که سطح سرتونین بدن را افزایش می‌دهند مصرف کنید خطر ایجاد سندروم/مسمومیت سروتونین را افزایش می‌دهید. قرص‌های اکستاسی/MDMA، قرص‌های ضد افسردگی مانند فلوکستین/پروکستین، دولوکستین/ونلافاکسین و تیپتوفان نمونه‌هایی از این افزایش‌دهنده‌های سروتونین هستند. خطر ابتلا به این سندروم در زمان شروع به مصرف یا افزایش دوز مصرفی دارو افزایش می‌یابد.

این دارو ممکن است در برخی آزمایشات پزشکی مانند اسکن مغز برای بررسی بیماری پارکینسون یا آزمایش سطح کورتیکو استروئید اختلال ایجاد کند و موجب نتایج اشتباه شود. لازم است اطمینان حاصل کنید که تمامی پزشکان و همه‌ی کارکنان آزمایشگاه در جریان استفاده‌ی شما از داروی متامفتامین و سایر داروها قرار بگیرند.

علائم اوردوز متامفتامین

اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. علائم اوردوز متامفتامین شامل خستگی، لرزش، تنفس تند، تغییرات خلقی، تپش قلب نامنظم، درد عضلات، ضعف، استفراغ، تهوع و تغییر در میزان ادرار می‌شود. در صورت مشاهده آن‌ها با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

این دارو ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. آزمایش‌های پزشکی مانند فشار خون، ضربان قلب و بررسی وضعیت رشد در کودکان باید به صورت منظم برای بررسی عوارض جانبی دارو انجام شود. برای اطلاعات بیشتر با پزشک تماس بگیرید.

اگر دوز مصرفی داروی متامفتامین را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید ،نیازی به مصرف دو برابر دارو نیست و فقط دوز مقرر را مصرف کنید.

برای نگهداری صحیح داروی متامفتامین، آن را در دمای اتاق، دور از حرارت و رطوبت و خارج از دسترس کودکان قرار دهید و در حمام نگهداری نفرمایید و از یخ زدن دارو جلوگیری کنید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.