انواع مختلف قرص اورژانسی

قرص های اورژانسی یا ضد بارداری اضطراری برای جلوگیری از بارداری پس از رابطه جنسی محافظت نشده استفاده می شوند. انواع مختلفی از این قرص ها وجود دارد، اما رایج ترین نوع حاوی لوونورژسترول است قرص های حاوی اولیپریستال و قرص های ترکیبی (حاوی استروژن و پروژسترون) نیز به عنوان قرص های اورژانسی استفاده می شوند.

به طور کلی جلوگیری اورژانسی از بارداری به دو شکل می‌تواند انجام گیرد:

• با مصرف قرص: قرص‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری یولی پریستال، لوونورژسترول، LD و HD هستند.
• با استفاده از دستگاه IUD: این دستگاه را داخل رحم قرار می‌دهند و به عنوان یک روش پیشگیری از بارداری تا سال‌ها قابل استفاده است.

باید به این نکته توجه داشته باشید که به هیچ عنوان پس از هر رابطه جنسی نباید از قرص‌های فوق استفاده کنید چراکه همان‌‎طور که از نام آنها پیداست، فقط در مواقع اورژانسی (مثل زمانی‌که کاندوم ناخواسته پاره می‌شود) باید مورد استفاده قرار بگیرند. مصرف مداوم از این نوع قرص‌ها تعادل هورمون‌ها را به هم ریخته و مشکلات عدیده‌ای را پدید می‌آورند.

مدت زمان تاثیر قرص اورژانسی چقدر است؟

اکنون که با انواع قرص اورژانسی آشنا شدید، بهتر است بدانید که مدت زمان تاثیر هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است. مدت زمان تاثیر قرص اورژانسی در انواع مختلف به شرح زیر است:

• قرص لوونورژسترول : 3 روز
• قرص یولی پریستال یا ellaOne: 5 روز

دقت داشته باشید که قرص‌های استروژن-پروژسترونی ترکیبی مثل LD و HD برای تاثیرگذاری بیشتر باید هر چه زودتر پس از رابطه جنسی محافظت نشده به منظور پیشگیری از بارداری ناخواسته مورد استفاده قرار بگیرند.

نحوه مصرف قرص اورژانسی

با توجه به مواردی که در قسمت بالا عنوان شد مدت زمان تاثیر قرص اورژانسی را بین 3 تا 5 روز می‌توان تخمین زد.

قرص یولی پریستال یا ellaOne در بین قرص‌های فوق در ممانعت از تخمک‌گذاری بیشترین تاثیر را دارد به طوری‌که تا 5 روز پس از رابطه جنسی باز هم مصرف آن تاثیرگذار است و چیزی از خاصیت آن کاسته نمی‌شود. این قرص حتما باید با تجویز پزشک مورد استفاده قرار بگیرد.

قرص لوونورژسترول هر چه زودتر استفاده شود، نتیجه‌بخشی بهتری خواهد داشت. این قرص باید حتما تا 72 ساعت پس از رابطه جنسی استفاده شود تا بتواند از تخمک‌گذاری ممانعت به عمل آورد.

قرص‌های LD و HD بهتر است بلافاصله پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شوند. اگر قصد استفاده از این دو قرص را داشتید بهتر است بدانید که HD دو عدد در اولین فرصت و دو عدد پس از 12 ساعت باید استفاده شود. اما قرص LD چهار عدد در اولین فرصت و 4 عدد پس از 12 ساعت باید مورد مصرف قرار گیرد تا نتیجه مورد نظر دریافت شود.

عوارض جانبی قرص اورژانسی

اگر به قرص اورژانسی نیاز مبرم پیدا کردید، حتما آن را مورد مصرف قرار دهید زیرا معمولا با عارضه جانبی خاصی همراه نیست اما در برخی افراد نیز عوارض زیر گزارش شده است:

• سردرد
• درد معده
• تغییر در زمان پریود بعدی (ممکن است عقب یا جلو بیفتد)
• احساس خستگی و بیمار بودن+

چنانچه علائم فوق پس از چند روز از بین نرفتند، به پزشک مراجعه کنید. همچنین در موارد زیر نیز لازم است تا پزشک حتما شما را معاینه نماید:

• اگر فکر می‌کنید باردار هستید
• اگر پریود بعدی شما بیش از 7 روز عقب بیفتد
• اگر مدت زمان پریود شما از همیشه کوتاه‌تر شود
• در صورت بروز درد ناگهانی در ناحیه زیر شکم

نکاتی در رابطه با مصرف قرص اورژانسی

در صورت قصد استفاده از قرص‌های اورژانسی به موارد زیر توجه داشته باشید:

• 95% از بارداری‌ها تا مدت 5 روز پس از مقاربت محافظت نشده با استفاده از قرص‌های اورژانسی قابل پیشگیری هستند.
• IUD مسی موثرترین روش پیشگیری اورژانسی از بارداری است.
• در دوران شیردهی قرص لوونورژسترول بهترین قرص است زیرا با اینکه مقدار کمی از آن از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود اما ضرری برای وی ندارد.
• بهتر است قرص اورژانسی با شکم خالی مصرف نشود.
• اگر تا 2 ساعت پس از مصرف قرص اورژانسی استفراغ کرده باشید، باید مجددا آن را مورد استفاده قرار دهید.
• اگر چه محدودیتی برای استفاده از این نوع قرص‌ها وجود ندارد اما پزشکان استفاده از آنها را بیش از 3 بار در سال معمولا توصیه نمی‌کنند.
• با در نظر گرفتن مدت زمان تاثیر قرص اورژانسی به سراغ مصرف آن بروید زیرا مثلا مصرف قرص‌های LD و HD را نمی‌توان 5 روز پس از رابطه جنسی تازه آغاز کرد و برای تاثیرگذاری بهتر باید خیلی زود استفاده شوند.
• اگر پس از گذشت 15 روز از مصرف قرص اورژانسی، پریود نشدید حتما برای انجام تست بارداری به پزشک مراجعه نمایید.

آیا مصرف قرص اورژانسی موجب نازایی می شود ؟

بسیاری از خانم‌های جوان به خصوص وقتی تازه عروس هستند، در مورد استفاده از قرص‌های اورژانسی و همچنین قرص‌های ضد بارداری ابراز نگرانی می‌کنند زیرا شنیده‌اند که مصرف این داروها موجب نازایی می‌شود! باید بگوییم که هیچ شواهد علمی معتبری در مورد نازایی پس از مصرف قرص‌های اورژانسی وجود ندارد. به طور کلی در صورتی یک فرد باید برای مشکل نازایی به پزشک مراجعه کند که تا یک سال پس از کنار گذاشتن انواع روش های جلوگیری از بارداری هنوز موفق به بارداری نشده باشد. در غیر این صورت دلیلی برای نگران شدن در مورد نازا بودن وجود ندارد.

گفتار آخر

مصرف قرص اورژانسی در بسیاری از موارد به واقع چاره‌ساز است و از بارداری ناخواسته در یک رابطه جنسی محافظت نشده به خوبی جلوگیری می‌کند. احتمال اینکه فردی با وجود مصرف قرص اورژانسی باز هم حامله شود، واقعا اندک است. همان‌طور که در مقاله عنوان شد، قرص‌های اورژانسی انواع مختلفی دارند و بنابراین مدت زمان تاثیر قرص اورژانسی بسته به نوع مورد مصرف آن متفاوت است. قرص‌های اورژانسی پس از مقاربت هر چه زودتر استفاده شوند، تاثیر بهتری خواهند داشت. همه خانم‌ها حداقل باید سالی یکبار برای انجام معاینه‌های معمول به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند. بهتر است به هنگام مراجعه به پزشک خود در مورد قرص اورژانسی و نحوه مصرف آن اطلاعات بیشتری را کسب نمایید.